پيش درآمد

الحمدُ لله ربّ العالمين، والصلاة على محمّد وآله الطاهرين‌

دانش‌ اصول فقه‌ به عنوان «منطق استنباط حكم شرعى» گذشته از جايگاه ويژه‌اى كه در مجموعه علوم اسلامى دارد، كاربرى ويژه و به سزايى- به خصوص بخش مربوط به منطق دلالت آن- در ساير علوم متنى؛ اعم از: ادبيات، فلسفه‌هاى عام، فلسفه‌هاى خاص؛ نظير: فلسفه زبان، فلسفه فهم، حقوق، معناشناسى، باستان شناسى و ... دارد، از اين روى يكى از زنده ترين و بنيادى ترين عرصه‌هاى دانش پژوهى به ويژه دانش پژوهى حوزوى به شمار مى‌آيد.

در سال‌هاى اخير، به دليل تحوّلى كه در نتيجه انقلاب اسلامى و پس رخدادهاى آن در مجموعه رويكردهاى پژوهش‌هاى دينى به ويژه اسلامى- و در حوزه علوم انسانى به طور عموم به وجود آمد، و پرسش‌ها و چالش‌هاى نوين و فراوانى كه در عرصه‌هاى گوناگون علمى مربوط به جهان، و انسان جامعه و فرد، و روابط اجتماعى، سياسى، فرهنگى، اقتصادى و ادارى و غيره، رخ نمود، نقش محورى و بنيادين علم اصول به عنوان منطق دلالت و استنباط در حوزه مسايل دينى كه مدخل اصلى نظريه‌پردازى دينى را تشكيل مى‌دهد، بيش از هر زمان ديگر جلوه كرد.

ضرورت نوپردازى بخش‌هايى از علم اصول به ويژه آنچه مربوط به منطق دلالت لفظى، و قواعد استدلال عقلى در حوزه استنباط است، و ابداع منطق نوين استنباط فقه اجتماعى به منظور پاسخگويى به پرسش‌هاى حوزه نظام‌هاى اجتماعى، و غنى‌سازى بنيه نظريه پردازى فقهى در رويارويى با چالش‌هاى نوين در عرصه‌هاى گوناگون فقه‌زندگى، تلاشى نو در جهت بازپردازى مسايل علم اصول مى‌طلبيد كه ضمن صيانت از اصالت علمى اين دانش سترگ و