است كه مثل
گندم با وزن معامله مىكنند، بايد وزن آن معلوم باشد، و اگر از چيزهائى است كه مثل
پولهاى رائج با شماره معامله مىكنند بايد شماره آن معيّن باشد، و اگر مثل اسب و
گوسفند است بايد اجاره دهنده آن را ببيند، يا مستأجر خصوصيات آن را بگويد.
مسأله
2202- اگر زمينى را براى زراعت اجاره دهد و مال الاجاره را حاصل همان
زمين يا زمين ديگر كه فعلا موجود نيست قرار دهد، اجاره صحيح نيست، و اگر مال
الاجاره بالفعل موجود باشد مانعى ندارد.
مسأله
2203- كسى كه چيزى را اجاره داده، تا آن چيز را تحويل ندهد، حق ندارد وجه
اجاره آن را مطالبه كند و نيز اگر براى انجام عملى اجير شده باشد، پيش از انجام
عمل حقّ مطالبه اجرت ندارد مگر در مواردىكه متعارف دادن اجرت قبلاز عمل باشد مثل
اجير شدن براى حج وزيارت، يا اجير اداء اجرت را قبل از عمل شرط كند.
مسأله
2204- هرگاه چيزى را كه اجاره داده تحويل دهد، اگرچه مستأجر تحويل نگيرد،
يا تحويل بگيرد و تا آخر مدّت اجاره از آن استفاده نكند، بايد مال الاجاره آن را
بدهد.
مسأله
2205- اگر انسان اجير شود كه در روز معيّنى كارى را انجام دهد و در آن
روز براى انجام آن كار حاضر شود، كسى كه او را اجير كرده اگرچه آن كار را به او
واگذار نكند، بايد اجرت او را بدهد، مثلا اگر خيّاطى را در روز معيّنى براى دوختن
لباسى اجير نمايد و خيّاط در آن روز آماده كار باشد، اگرچه پارچه را به او ندهد كه
بدوزد، بايد اجرتش را بدهد چه خيّاط بيكار باشد چه براى خودش يا ديگرى كار كند.
مسأله
2206- اگر بعد از تمام شدن مدّت اجاره معلوم شود كه اجاره باطل بوده،
مستأجر بايد مال الاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملك بدهد، مثلا اگر خانهاى را
يك ساله به صد تومان اجاره كند بعد بفهمد اجاره باطل بوده، چنانچه اجاره آن خانه
معمولا پنجاه تومان است، بايد پنجاه تومان را بدهد، و اگر دويست تومان است در
صورتى كه اجاره دهنده صاحب مال يا وكيل آن بوده لازم نيست بيش از صد تومان بدهد، و
اگر غير اينها بوده بايد دويست تومان را بپردازد. و نيز اگر بعد از گذشتن مقدارى
از مدّت اجاره معلوم شود كه اجاره باطل بوده، نسبت به اجرت مدّت گذشته نيز اين حكم
جارى است.