5- وقوف اختيارى در عرفات را درك كند ولى در مشعر الحرام توقف ننمايد، و از عرفات به منى برود، چنانچه جاهل به حكم باشد، در اين صورت اگر در منى حكم را فهميد و مى‌تواند برگردد و وقوف- حتى اضطرارى- را درك كند، بايد برگردد. و اگر در منى حكم را نفهميد، يا فهميد ولى نمى‌تواند برگردد و وقوف را درك كند، حج درست است و بايد يك گوسفند كفاره دهد، و اگر حكم را مى‌دانسته و در عرفات توقف نكرده است، ظاهرا حج او درست است، و بايد يك شتر نر كفاره دهد.

6- اگر فقط وقوف اضطرارى در مشعر الحرام را درك كند و وقوف در عرفات را نه اختيارى و نه اضطرارى درك نكند، يا تنها وقوف اضطرارى در عرفات را درك كرده و وقوف در مشعر نه اختيارى و نه اضطرارى را درك نكند، در هر دو صورت ظاهرا حج او صحيح نيست، و حج به عمره مفرده تبديل مى‌شود كه با همان احرام عمره مفرده انجام دهد و از احرام خارج شود، و سال آينده دوباره حج را به جاى آورد.

آداب و مستحبات وقوف در مشعر الحرام‌

مسأله 449- وقوف در مشعر الحرام آداب و مستحباتى دارد كه ترتيب آنها بصورت زير است:

1- مستحب است هنگام كوچ كردن از عرفات به سوى مشعر الحرام با متانت و آرامى گام بردارد و حالت تضرع داشته باشد، و از