نسبى نداشته باشد، 2- در اثر وِلاء عتق، مولى‌ وارث او شناخته نشود؛ و اگر مضمون متوفّى‌، زوجه دائمى از خود باقى گذاشته باشد، زوجه‌اش نصيب أعلاى خود را كه ربع است به ارث مى‌برد و بقيّه از آنِ ضامن جريره خواهد بود.

سوم- موانع ارث:

1618- موانع ارث امورى هستند كه تأثير مقتضى وراثت را ابطال مى‌كنند و به آنها حُجُب گفته مى‌شود كه عبارتند از: 1- كفر- چه اصلى باشد و چه ارتدادى‌[1]- بنابر اين اگر مسلمانى فوت كند و از طبقات ورّاث، كسى از طبقه اوّل ورّاث او مسلمان نباشد، ارث به ورّاث طبقه بعد كه مسلمانند داده مى‌شود؛ و اگر وارث قرابتى- خويشاوندى- و نسبى مسلمان نداشته باشد، در زمان حضور امام معصوم عليه السلام ارث او به ايشان مى‌رسد و در زمان غيبت به فقيه جامع الشرائط مى‌رسد.

2- قتل عمد به ناحق، پس اگر كسى عمداً و به ناحق يكى از اقربائش را بكشد، از مقتول ارث نمى‌برد؛ ولى اگر به حق- مثلًا به عنوان قصاص يا حدّ يا دفاع از جان و مال و ناموس- او را بكشد، از او ارث مى‌برد.

چهارم- سهام وراث:

سهام ورّاث به دو نوع تقسيم مى‌شوند: 1- سهام فرضى، 2- سهام قرابتى.

نوع اول- سهام فرضى:

فرض، سهمى است كه خداى تعالى در قرآن به تصريح، براى بعضى از ورّاث معيّن و ذكر فرموده است.

1619- فروض مذكوره در قرآن مجيد شش دسته مى‌باشند: 1- ثُلثان (23)، 2- نصف (12)، 3- ثُلث (13)، 4- رُبع (14)، 5- سُدس (16)، 6- ثُمن (18).

اوّل- ثُلثان (3/ 2):

1620- اين فرض براى دو گروه مى‌باشد: 1- دو دختر يا بيشتر، در صورتى كه ميّت پسرى كه‌

[1] - كافرى كه از پدر و مادر كافر بوجود آمده كافر اصلى و كفرش نيز اصلى است؛ و مسلمانى كه كافر شده مرتدّ و كفرش ارتدادى است.