عسقلانى آن را رد كرده و گفته است: كلام مازرى مورد توافق واقع نشده است، بلكه گروهى از فضلا به او اعتراض كرده‌اند.

در اين كتاب و هنگام بحث از غلو و غاليان، انگيزه كشيده شدن گروهى به اين‌گونه غلو مفتضحانه و افراط روشن را براى خوانندگان هويدا مى‌سازيم. اين كرا به گونه‌اى نيست كه مشهور علما آن را نفهمند، و تنها مازرى و امثال وى بر آن آگاهى يافته و از ديد ديگران پنهان مانده باشد.

بايستى غلو غاليان و روش غلوآميز آنان را رها كرد. بلكه بايد به كتاب خدا و سنت رسول او صلّى اللّه عليه و اله و صفحات صحيح از تاريخ مراجعه كرد، تا به آنچه حق و واقعيت است، دست يابيم و خداوند هادى و راهنما است.

تفاوت قضيه حقيقيه و قضيه خارجيه‌

در منطق ارسطويى قضيه به اقسام مختلفى تقسيم شده است. يكى از آن قضايا، قضيه خارجيه است كه در آن بر افراد موجود در خارج حكم مى‌شود. مانند اين كه گفته شود همه افراد موجود در فرقه عسكرى كشته شدند؛ قضيه ديگر قضيه حقيقيه است كه در آن بر افراد محقق در خارج يا مقدر حكم مى‌شود؛ مثل اين كه بگوييم انسان غذاخوار است؛ يعنى هر انسانى كه در خارج يافت مى‌شود و عنوان انسان بر او صدق مى‌كند، غذا مى‌خورد.

تفاوت ميان اين دو قضيه روشن است و با همين فرق ايراد، دور محال بر شكل اول از اشكال اربعه را در باب قياس دفع كرده‌اند.[1]

به خاطر سپردن اين تفاوت، خواننده گرامى را در درك بهتر مطالب بعدى يارى خواهد كرد؛ چنان‌كه در دو علم فقه و اصول فقه نيز كاربرد دارد.

[1] . براى اطلاع بيشتر به مباحث قضايا به منطق مراجعه شود. نيز به كتاب عجايب و مطالب آيت اللّه محسنى مرجعه شود.