آنان را مسلمان مى‌دانند. در واقع شيعيان با شرايطى كه بيان شد به ارتداد آنان حكم مى‌كنند. احاديث صحيح بسيارى هم از اهل سنت نقل شده است كه پيش از اين، آن‌ها را نقل كرديم كه بر ارتداد عده‌اى از صحابه دلالت مى‌كند.

شيعيان نه همه صحابه را عادل مى‌دانيم و نه همه آن‌ها را فاسق؛ بلكه گفتار و كردار آنان مى‌نگرند؛ بنابراين، صحابه از ديدگاه شيعيان به سه گروه عادل، فاسق و مجهول الحال تقسيم مى‌شوند.

البته با تفصيلى كه پيش از اين بيان كرديم و نيز با تكيه بر آيات قرآنى، فقط به عدالت «سابقين اولين» از مهاجران و انصار حكم مى‌كنيم كه تفصيل آن گذشت؛ زيرا آيه‌ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ ...[1] بر آنان تطبيق مى‌كند.

محمد صلّى اللّه عليه و اله فرستاده خداست و كسانى كه با اويند در برابر كفار سرسخت و شديدند و در ميان خود به مهربانى رفتار مى‌كنند.

«و اللّه الهادى و الموفق لمعرفة الحق و قبوله».

در پايان اين فصل حديث معتبرى از امام رضا عليه السّلام كه محدث كبير حرّ عاملى از عيون اخبار الرضا به روايت فضل بن شاذان در وسايل الشيعه آورده نقل مى‌كنيم:

امام رضا عليه السّلام در نامه‌اى به مأمون مى‌نويسد:

محض الإسلام شهادة أن لا إله إلّا اللّه ... و الولاية أمير المؤمنين و المقبولين من الصحابة الذين مضوا على منهاج نبيّهم صلّى اللّه عليه و اله، و لم يغيّروا و لم يبدّلوا مثل سلمان الفارسي و أبي ذرّ الغفري و المقداد بن الأسود و عمّار بن ياسر و حذيفة اليماني أبي الهيثم اليتهان و سهل بن حنيف و عثمان بن حنيف و أخويه و عبادة بن ثابت و أبى أيّوب الأنصاري و خزيمة بن الثابت ذي الشهادتين و أبي سعيد الخدري و أمثالهم‌

[1] . فتح، آيه 29.