ج- لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَها أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَ لَا اللَّيْلُ سابِقُ النَّهارِ (يس)

همه مى دانيم كه ماه يك جزء كوچك از منظومه شمسى و تابع خورشيد است. بنابراين براى ما، مدلول (سزاوار نيست خورشيد به ماه برسد و او را درك كند) نامفهوم مى شود، مانند اينكه بگوييم زيد به دكمه پيراهن خود نمى رسد.

اشكال دوم بر جمله دوم آيه است كه معناى ظاهر آن اين است كه روز بر شب پيشى دارد و يا به تعبير دقيق، تنها شب نمى تواند از روز سبقت گيرد. در حاليكه شب روز در زمين ما كه كروى است هميشه (يعنى 24 ساعته) وجود دارد و اين دو حالت از حركت وضعى كره زمين نسبت به خورشيد پيدا مى شود. و به عبارت ديگر ما چه شب و روز را دو ضد يا دو نقيض بدانيم و چه آنها را عدم و ملكه و يا شأنيت بدانيم، ملازمه وجودى در كره زمين دارند و هيچ يك بر ديگرى سبقت گرفته نمى توانند و نفى سبقت اختصاص به روز ندارد كه روز هم برشب سبقت گرفته نميتواند.

بعضى جواب داده اند كه معناى آيه مباركه اينست كه نه خورشيد به ماه مى رسد و نه ماه به خورشيد مى رسد، هركدام از خود مدار خاصى دارد، نه شب از روز پيشى مى گيرد و نه روز از شب، و هردو مقارن و ملازم همديگراند. و يك شق و لنگه كلام در هر دو موضوع، به قرينه شق و لنگه اول هر دو موضوع محذوف و مقدر گرديده است.

اين جواب مى تواند تا حدودى اعتراض را برطرف كند ولى به شرطيكه ظهور آيه آنرا ثابت كند وگرنه تأويل بى دليل است و باطل.