قبل از آن بر او عرضه شده بود بر روح او عرضه مى‌شود و او آخرت را اختيار مى‌كند ... وقتى كفن شده و بر سرير گذاشته شد، روح او پيشاپيش مردم ميرود، و ارواح مؤمنين با او ملاقات و بر او سلام مى‌فرستند واو را به نعمتهاى الهى مژده مى‌دهند. وقتى (جسد) را در قبر نهادند روح او تا نيمه بدن او برميگردد (رد اليه الروح الى و ركيه. اقول الورك فوق الفخذ) وانگهى از آنچه كه ميداند سؤال مى‌شود، وقتى جواب آن را بيان كرد براى او همان درى كه رسول خدا (ص) به او نشان داده بود باز مى‌شود كه از آن در، نور و بوى خوش بهشت بر او داخل مى‌شود.

2- حيات در قبر:

تمام احاديثى كه بر سؤال و جواب و فشار و عذاب در قبر دلالت مى‌كند، بر حيات مرده در قبر نيز دلالت ميكند به علاوه كه جمعى از مفسرين و متكلمين به آيه مباركه‌اى كه از كفار در قيامت (در دوزخ) نقل مى‌كند كه ميگويند پروردگارا، ما را دو مرتبه ميراندى و دو مرتبه زنده نمودى و ما به گناهان خود اعتراف كرديم، آيا راهى بسوى بيرون شدن از جهنم است؟ نيز استدلال كرده‌اند و گفته‌اند كه مراد از دو ميراندن يكى در دنيا و ديگرى پس از زنده شدن در قبر است.

بلى اگر سؤال و جواب، عذاب و ثواب در قبر روحانى باشد دليلى بر حيات جسد در قبر وجود نخواهد داشت، و آيه مباركه هم‌