3) در مورد اكسيژن‌

اولين كسى كه پى برد اكسيژن مولد الحموضة مى‌باشد، جعفر صادق بود؛ چون او گفت: هوا داراى چند جزء است و يكى از اجزاى هوا در بعضى از اجسام دخالت مى‌كند و آن ها را تغيير مى دهد. و از بين اجزاى متعدد هوا همان است كه كمك به سوزاندن مى‌نمايد، و اگر كمك آن نباشد اجسام كه قابل سوختن هستند نمى سوزند. اين نظريه او اشتهار يافت. باز او در درس خود گفت: آنچه در هوا كمك به سوزانيدن اجسام مى‌نمايد اگر از هوا جدا شود و به طور خالص به دست بيايد طورى از لحاظ سوزانيدن اجسام نافذ است كه با آن مى‌توان حديد (آهن) را سوزانيد.

بنابر اين هزار سال قبل از پريستلى و پيش از لاو وازيه، جعفر صادق اكسيژن را به خوبى وصف كرد و تنها نام اكسيژن و مولد الحموضة را روى آن نگذاشت.

پريستلى با اينكه اكسيژن را كشف كرد نتوانست بفهمد كه آهن را مى سوزاند، و لاو وازيه با اين كه قسمت هاى از خواص اكسيژن را با آزمايش استنباط كرد نتوانست بفهمد كه آن گاز سوزاننده آهن است، ولى جعفر صادق هزار سال قبل از او آن را فهميد.

امروز مى‌دانيم كه هرگاه يك قطعه آهن را به طورى داغ كنيم كه قرمز بشود و بعد آن را در اكسيژن خالص فرو ببريم با شعله هاى درخشنده مى سوزد.[1]

يك قسمت از گاز هاى شيميايى جعفر صادق با كمك اكسيژن صورت گرفته و بدون مداخله آن عنصر، جعفر صادق نمى‌توانسته آن كار ها را انجام بدهد؛ لذا او اكسيژن را توليد كرده اما نه به صورت خالص بلكه به شكل تركيب‌

[1] - ص 62.