(يوسف: 102)

«نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِينَ» (يوسف: 3) اين قبيل آيات در مورد انبياى ديگر (ع) نيز وجود دارد.

از اين آيه به دست مى‌آيد پيامبر (ص) قبل از نزول قرآن از مطالب آن غافل بوده است.

جاهل قاصر معذور است‌

«أَ لَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ قَوْمِ إِبْراهِيمَ وَ أَصْحابِ مَدْيَنَ وَ الْمُؤْتَفِكاتِ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ‌ (التوبة: 70)؛ از اين آيه به خوبى پيدا است كه براى اقوام نامبرده اگر معجزات بينات آورده نمى‌شد عقاب آنها ظلم بوده ولى حجّت بر آنان تمام شد و آنان معصيت كردند خودشان بر خود ستم كردند

حال منافقين در سوره توبه‌

شمار زيادى از آيات سوره توبه از نيات و اعمال منافقين پرده بر مى دارد كه ارواح كثيف آنان بروح نورانى نبوّت پاك نشده بود و رجس نفاق را از نفوس خود تطهير ننموده بودند و در بين صحابه كرام (رض) به خيانت و ذلت و سوگندهاى دروغين زندگانى مى‌كردند

«لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ» (التوبة: 66)

معذرت خواهى نكنيد شما پس از إيمان آوردن كافر شديد، اگر از جمعى از شما را (بخاطر توبه آنان) عفو كنيم دسته ديگر شما را كه مجرم بودند عذاب مى‌كنيم.

منافقين در مدينه زياد بودند، و گاهى گفته مى‌شود در مكه هم بوده اند، نه براى دفع ضرر كه براى جلب منفعت ولى در مدينه غالباً براى دفع ضرر بوده است.

نعمت هاى روحانى برتر از نعمت هاى مادى‌

خدا به مؤمنين وعده فرموده است بهشت هايى را كه از زير (يا روى زمين) آنها نهرهايى‌