از خير و شر اختبار است از جانب حقتعالى پس بر او واجبست كه بر مسار خير شكر كند و بر مضار شر صبر نمايد تا از بهترين مختبران باشد

بعد از آن تعداد نعمت ديگر ميكند بر ايشان بقوله‌ وَ إِذْ فَرَقْنا بِكُمُ الْبَحْرَ و ياد كنيد اينحالت را نيز كه بشكافتيم بر شما درياى قلزم را يعنى بسبب سلوك شما در دريا مسالك در آن پيدا كرديم مانند تفريق بين الشيئين بتوسط شي‌ء بينهما و يا بسبب نجات شما دريا را شكافتيم و يا جار و مجرور متعلق باشد بمحذوفى اى (ملتبسا بكم) يعنى در حالتى كه آن تفريق ملتبس بود بشما وقتى كه از فرعون ميگريختيد و در پيش شما بود و لشگر دشمن از عقب شما فَأَنْجَيْناكُمْ‌ پس برهانيديم شما را از ضرر ايشان‌ وَ أَغْرَقْنا و بآب فرو برديم‌ آلَ فِرْعَوْنَ‌ فرعون و كسان او را وَ أَنْتُمْ تَنْظُرُونَ‌ و حال آنكه شما مينگريستيد بدريا كه چگونه شكافته ميشد و يا نگاه ميكرديد بفرعونيان كه چسان غرق ميگشتند و يا بفرود آمدن آب دريا بر سر ايشان و يا بجثه‌هاى ايشان كه آب دريا آن را بساحل ميانداخت و يا نگاه ميكرديد بيكديگر نزد اينحال و فائده ذكر وَ أَنْتُمْ تَنْظُرُونَ‌ شماتت ايشانست و ظهور معجزه بر ايشان و مراد به (آل فرعون) فرعون است و قوم او است و اقتصار بر ذكر قوم جهت علمست بآنكه فرعون اولى است بغرق و نزد بعضى مراد به (آل) شخص فرعونست هم چنان كه از حسن مرويست كه (اللهم صل على ال محمد اى على شخصه و بنا بر اين استغنا است بذكر او از ذكر اتباع او آورده‌اند كه فرعون مدت چهار صد سال دعوى خدايى كرد و ظلم و طغيان او از حد گذشت و حقتعالى آنچه ممكن بود از باب تخويف و انذار هيچ فرو نگذاشت و او اصلا از اين متنبه نگشت موسى را وحى كرد كه مدت فرعون بسر آمد و وقت هلاكت او و نجات اين مستضعفين در رسيد بنى اسرائيل را امر كن تا حلى اين قبطيان بعاريت بستانند و در شب ايشان را از آن ديار بيرون آور پس بنى اسرائيل نزد قبطيان آمدند و گفتند ما را عروسى است حلى و جواهر خود را بعارية بما دهيد تا چند روزى بدان محلى و مزين شويم ايشان حلى و جواهر خود را بايشان دادند و موسى ايشان را گفت كه بشب همه در فلان موضع مجتمع شويد ايشان در آن شب از مصر بيرون آمده در آن موضع جمع شدند و آنها ششصد و بيست هزار مرد مقاتل بودند غير از كسانى كه كمتر از بيست سال و زياده از شصت سال داشتند پس موسى ع همه را همراه گرفته قرار بر فرار دادند چون پاره راه رفتند راه گم كردند موسى بتعجب فرو ماند پيران بنى اسرائيل را بخواند و گفت اين چه حالت است و چرا راه نمييابيم گفتند ما از پدران خود شنيده‌ايم كه يوسف ص وصيت كرده كه چون بنى اسرائيل از اينجا بيرون روند بايد كه مرا با خود ببرند همانا كه بسبب اين ره نمييابيم موسى گفت كيست در ميان شما كه قبر او را شناسد بعضى گفتند ما نميدانيم اما ممكن هست كه در ميان لشگر كسى باشد كه آن را داند پس موسى روى نياز