كردم بر شما مراد بذكر آن تفكر است در آن و قيام بشكر آن و تقييد نعمت بايشان جهة آنست كه انسان بالطبع غيور و حسود است پس هر گاه نظر بنعمتى كه حقتعالى بر غير آن انعام فرموده غيرت و حسد او حامل وى مى‌شود بر كفران و سخط آن و اگر نظر بنعمتى كرد كه بر او انعام كرده حب آن نعمت حامل او مى‌شود بر رضا و شكر گذارى آن و نزد بعضى مراد باين نعمت نعمتى است كه حقتعالى باباى ايشان انعام فرموده كه آن نجات دادن آنها بود از فرعون و غرق شدن و عفو كردن آنها را از اتخاذ عجل و نعمى كه بر ايشان عطا كرده بود كه آن دريافتن زمان حضرت رسالت صلّى اللَّه عليه و آله كه مبشربه بود در كتاب تورية و انجيل يعنى جميع نعم ابا را كه فخر و مباهات شما به ايشانست و همه نعم خود را ياد كنيد و بشكر آن قيام نمائيد وَ أَوْفُوا بِعَهْدِي‌ و وفا كنيد بر پيمان من كه در شأن پيغمبر امى صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم با شما بسته‌ام در تورية چه حقتعالى در تورية آن حضرت را بنبى امى صلّى اللَّه عليه و آله تعريف كرده كما قال اللَّه تعالى‌ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ يعنى وفا كنيد بايمان آوردن بوحدانيت من و تصديق نمائيد بمحمد صلّى اللَّه عليه و آله و اطاعت و امتثال من كنيد أُوفِ بِعَهْدِكُمْ‌ تا وفا كنم بعهد شما بحسن اثابت يعنى تا جزاى وفادارى شما بر احسن وجه بشما رسانم اضافه عهد در هر دو صورت بفاعلست و اضافه آن بمعاهد و معاهد هر دو جايز است و احتمال آن دارد كه اول مضاف بفاعل باشد و ثانى بمفعول چه حقتعالى عهد كرده بود بجانب ايشان بايمان و عمل صالح بواسطه نصب دلايل و انزال كتب و وعده داده بود ايشان را بثواب بر حسنات ايشان و وفا باين هر دو عهد عرضى عريض است پس اول مراتب وفا از ما اتيانست بكلمتين شهادتين و از حق تعالى حقن دماء و مال و آخر مراتب آن از ما استغراق عارفست در بحر توحيد بحيثيتى كه از نفس خود فارغ شود چه جاى غير خود و از خدا اعطاء اجل نعمت و اعظم مثوبتست باو و آنچه مرويست از ابن عباس كه اوفوا بعهدى فى اتباع محمد (ص) اوف بعهدكم فى رفع الاضار و الاغلال) و از غير او كه (اوفوا باداء الفرائض و ترك الكبائر اوف بالمغفرة و الثواب) و يا (اوفوا بالاستقامة على الطريق المستقيم اوف لكم بالكرامة و النعيم المقيم) نظر بوسايط بين المرتبتين است و گويند اضافه عهد در هر دو صورت بمفعولست و معنى آنكه وفا كنيد بآنچه معاهده كرده‌ايد بمن از ايمان و التزام طاعت تا وفا كنم بآنچه معاهده كردم بشما از حسن اثابة و تفصيل اين عهد در اين آيتست كه‌ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ الى قوله‌ وَ لَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ‌ ... وَ إِيَّايَ فَارْهَبُونِ‌ و از من بترسيد در نقض اين عهد و شكستن اين پيمان و در هر چه اتيان بآن مينمائيد و ترك مى‌كنيد اين كلام اكد است در افاده تخصيص از اياك نعبد چه با وجود تقديم مفعول تكرير مفعول شده وفاء جزائيه بجهت تضمن كلام‌