پژوهشى در باره قرآنْ‌درمانى‌[1]

قرآنْ‌درمانى، به معناى بهره‌گيرى از قرآن در درمان بيمارى‌ها و آسيب‌هاى جسمى و روحى (قلبى) است. نقش و تأثير قرآن در درمان دردهاى درونى و بيمارى‌هاى قلبى (از قبيل: جهل و رذايل اخلاقى)، ترديدناپذير است؛ اما اصطلاح «قرآن‌درمانى» كه امروزه رواج دارد، به مفهوم استفاده از قرآن در كسب يا حفظ سلامت جسمانى و روانى است. اين اصطلاح گر چه در روايات فراوانى ريشه دارد كه از نقش قرآن در بهبود شمارى از دردها و بيمارى‌ها سخن گفته‌اند، ولى رخ‌نمايى آن در قالب يك اصطلاح رايج، در پى تحقيقات علمى گسترده در همين زمينه، و در دوران معاصر بوده است.

دانشمندان فريقين از قرون اوّليه، روايات مربوط به درمان دردهاى جسمانى با قرآن را در مجموعه‌هايى مستقل يا باب‌هايى با عناوين «خواص القرآن»[2] و «فضائل القرآن»[3] جاى داده‌اند. در اين آثار، ضمن گردآورى رواياتِ خصايص و آثار دنيوى‌

[1]. اين پژوهش، به وسيله فاضل گرامى جناب آقاى حسن‌رضا رضايى، انجام شده است.

[2]. مانند: كشف سرالمصون والعلم المكنون تأليف محمد بن احمد بن سعيد التميمى( م 390 ق)، خصائص علم‌القرآن تأليف وزير المغربى حسين بن على بن الحسين( م 418 ق)، الذهب الابريز فى خواص كتاب اللَّه العزيز از ابو حامد غزالى( م 505 ق)، شوشترى( 1021 ق)، محمد شفيع( 1220 ق)، آقا نجفى اصفهانى( 1332) و محمد حسن ازغندى.

[3]. مانند: كعب انصارى( 30 ق)، احمد بن محمد بن خالد برقى( 274 ق)، على بن ابراهيم قمى، ابو عبيدقاسم بن سلّام( م 294 ق)، نسائى( م 330 ق)، فريابى( م 310 ق)، احمد بن محمد بن سيّار( 368 ق)، شيخ مفيد( م 413 ق) و محمد على حزين( 1181 ق).