و در پى شنيدنِ همان آيات مكتوب مسلمان شد.[1]

برخى نخستين كاتب وحى در مكه را ابن ابى سرح دانسته‌اند[2] و اين در حالى است كه او سال‌ها پس ازهجرت پيامبر به مدينه و طبق گزارشى، پيش از فتح مكه (سال هشتم) مسلمان شد.[3] او در مدت كتابت خود، گاه از واژه‌هاى جايگزين استفاده مى‌كرد.[4] گويند بخشى از آيه 93 انعام در نكوهش اوست‌[5] و سپس مرتد گرديد و در فتح مكه از كسانى بود كه رسول خدا فرمان قتل آنان را صادر كرد كه با وساطت برادر رضاعى‌اش عثمان، از مرگ نجات يافت.[6] معيقب بن ابى فاطمه دوسى نيز سياهه غنايم پيامبر صلى الله عليه و آله را مى‌نوشت.[7] در باره حنظلة بن ربيع، معروف به حنظله كاتب،[8] گفته‌اند كه هر وقت كاتبى نبود، او را فرا مى‌خواندند.[9] به نقلى او فقط يك بار در حضور رسول خدا به نوشتن پرداخت و بدين سبب اين شهرت را پيدا كرد.[10] به هرحال بيشترِ كتابتى كه از او بازگفته‌اند، مربوط به نامه‌هايى است كه پس از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله و در زمان خلفا نوشته است.[11]

كتابت وحى در مدينه‌

با هجرت رسول خدا صلى الله عليه و آله به يثرب، بر شمار كاتبان وحى افزوده شد و برخى انصار

[1]. انساب الاشراف: ج 10 ص 286.

[2]. الاستيعاب: ج 1 ص 68؛ أضواء على السنة المحمديه: ص 246.

[3]. اسد الغابة: ج 1 ص 617.

[4]. المغازى: ج 1 ص 74؛ تاريخ اليعقوبى: ج 2 ص 59؛ الاستيعاب: ج 1 ص 68.

[5]. أسباب النزول، واحدى: ص 148؛ التبيان فى تفسير القرآن: ج 4 ص 202؛ الدرّ المنثور: ج 3 ص 30.

[6]. الطبقات الكبرى: ج 2 ص 141؛ المغازى: ج 2 ص 855؛ الاستيعاب: ج 1 ص 23.

[7]. العقد الفريد: ج 4 ص 151.

[8]. الاستيعاب: ج 1 ص 379.

[9]. التنبيه و الاشراف: ص 246.

[10]. فتوح البلدان: ج 3 ص 582.

[11]. مكاتيب الرسول: ج 1 ص 138.