من كرمت نفسه قل شقاقه وخلافه.[1]

هركس از كرامت نفس برخوردار باشد، ناسازگارى و مخالفتش كم خواهد بود.

من كرمت عليه نفسه لم يهنها بالمعصية.[2]

هر كس از كرامت نفس برخوردار باشد، با انجام دادن گناه به آن اهانت نمى‌كند.

در اينجا سخن از احساس يا باور خودارزشمندى يا احساس كرامت نفس است كه به مثابه يكى از مهم‌ترين احساس‌هاى انسان به خود و مادر همه احساس‌هاى مطلوب و رفتارهاى نيك و پسنديده است. احساس خودارزشمندى به اندازه‌اى در رفتار آدمى تأثيرگذار است كه پيشوايان دين (عليهم السلام) با بيان‌هاى متعدد و متنوع تلاش كرده‌اند ما را با حرمت و ارزش نفس خود آشنا، و به رعايت آن تشويق كنند تا از اين طريق ايجاد فضايل و پايبندى به آن‌ها را در ما نهادينه كنند. امام على (ع) مى‌فرمايد:

ان النفس لجوهرة ثمينة من صانها رفعها و منِ ابتذلها وضعها.[3]

به‌راستى كه شخصيت انسان گوهر گران‌بهايى است كه هر كس آن را حفظ كند تعالى يابد؛ و هر كس آن را پست گرداند، فرو مى‌افتد.

فوايد احساس كرامت نفس‌

به يقين وقتى انسان به ارزشمندى خود واقف شد و جايگاهش را در ميان مخلوقات خدا شناخت، و آنگاه كه در عملْ موفقيت‌هاى متعددى در زندگى كسب كرد، احساس حرمت و كرامت نفس در درونش پديد خواهد آمد. اين نوع برداشت از خود، ايجاب مى‌كند تا فرد، پيش از ديگران احترام خود را پاس دارد و از انجام دادن هرگونه رفتارى كه باعث وهن و بى‌حرمتى به نفس خود شود بپرهيزد. از امام على (ع) روايت شده است كه فرمود:

الرجل حيث اختار لنفسه ان صانها ارتفعت و ان ابتذلها اتّضعت.[4]

[1]. ميزان الحكمة: ج 4 ص 3335.

[2]. عيون الحكم و المواعظ: ص 439.

[3]. غرر الحكم: ح 3494.

[4]. ميزان الحكمة: ج 4 ص 3327.