اسم الکتاب : درآمدى بر تفسير جامع روايى المؤلف : محمدی ریشهری، محمد الجزء : 1 صفحة : 140
اطمينانآور نيست؛ ليكن موجب نزديكتر شدنِ مفسّر به واقع مىگردد، و
به تعبير ديگر، مرتبهاى از معرفت را براى مفسر پديد مىآورد و همين مقدار از
معرفت نسبى نيز در سيره عقلا، معتبر و مطلوب است.
افزون
بر اين، جواز نسبت دادن سخنى به پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم
السلام در تفسير كلام خداوند متعال، خود، يك اثر مهم شرعى است كه بر فرض لزوم اثر
شرعى در صحّت تعبّد، زمينهساز شمول ادلّه حجّيت خبر ثقه بر روايات تفسيرى خواهد
بود.
بر
اين اساس، شايد بتوان نظريه موافقان و مخالفان اعتبار خبر ثقه در معارف تفسيرى را
به يكديگر نزديك نمود؛ زيرا مقصود موافقانِ حجّيت، اين نيست كه خبر واحد، بدون
وثوق نوعى، موجب علم و معرفت است. همچنين مقصود مخالفان حجّيت، اين نيست كه خبر
واحد، موجب معرفت نسبى هم نيست و يا با استناد به خبر موثّق نمىتوان مطلبى را به
پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام نسبت داد. بنا بر اين تحليل،
اعتبار نسبى و محدود خبر ثقه در پديد آوردن معرفت نسبى و عدم اعتبار مطلق آن در
پديد آوردن معرفت كامل در تفسير قرآن، مورد توافق مخالفان و موافقان حجّيت خبر ثقه
در تفسير است.
بلكه
بر اساس اين نظريه، خبر غير ثقه نيز در صورتى كه مخالف قرآن، عقل و احاديث معتبر
نباشد، از اعتبار نسبى برخوردار است؛ زيرا تا حدّى مىتواند مفسّر را به واقع
نزديك كند. لذا حتّى اين گونه احاديث نيز در تفسير، كاربرد دارند و به همين دليل،
حتّى كسانى كه
اسم الکتاب : درآمدى بر تفسير جامع روايى المؤلف : محمدی ریشهری، محمد الجزء : 1 صفحة : 140