فصل اوّل: لذّتجويى و اعتياد

1. نقش لذّتجويى در گرايش به اعتياد

در صورتى كه معناى لذّت‌گرايى يا لذّتجويى را كمى توسعه دهيم،[1] طيف وسيعى از تحقيقات روان‌شناختى و اجتماعى در حوزه اعتياد را شامل خواهد شد؛ تحقيقاتى كه به نوعى لذّت‌گرايى را عامل اصلى گرايش به اعتياد مى‌دانند. هر چند صريحاً با اين تعبير از آن ياد نشده است و يا لزوماً فرد معتاد از ابتدا سوگيرى منفى به لذّت نداشته است، ولى به تدريج به سمت لذّت‌گرايى صِرف يا «اصالة اللذّة» كشيده شده است. لذا مى‌توان با تبيين نظريه اسلامى در تصحيح برخورد با لذّت و امور خوشايند، در مواقع لزوم، تمايل به لذّت بردن صِرف را كاهش داد و در پايان به سمت لذّت‌هاى جهتدار و مثبت و متعالى سوق داد.

با توجّه به بيان يادشده، بخشى از تحقيقات و نظريه‌هاى مشهور در زمينه گرايش به اعتياد، مرتبط با لذّت‌گرايى منفى خواهد بود. از جمله تحقيقاتى كه صورت گرفته نشان مى‌دهد هميشه تمايل به دارو به دليل بيمارى و كاهش درد، مورد مصرف قرار نمى‌گيرد؛ بلكه در مواردى نشان دهنده سبك زندگى مسرفانه و تجمّل‌گرايانه است. چنان كه‌

[1]. به گونه‌اى كه شامل برخى مفاهيمِ منفى مانند: ميل‌گرايى مطلق، خوشايندطلبى صِرف، رفاه‌طلبى، خوشگذرانى، شهوت‌گرايى، لهو و لعب، فرار از مسئوليت، بى‌قرارى و كم‌صبرى، قدرت‌طلبى، زياده خواهى شود.