مثبت خود، دچار مشكل نيست. اگر همراه ناملايمات، خوشايندى‌هايى نيز وجود داشته باشند، موقعيت تنش‌زا «تعديل» مى‌شود. در اين روش، امورى كه مى‌توانند فرح‌بخش و نشاطآور باشند، وارد فضاى روانى شخص مصيب‌ديده مى‌شوند و بدين سان، از شدّت درد و رنج وى كاسته مى‌شود. لذا نيازى براى تمسّك به مواد مخدّر براى تسكين درد و فراموشى مصيبت نيست.

بر اساس آنچه گذشت، معصومان (عليهم السلام) مردم را به نكات مثبتى كه به هنگام مشكلات داشته‌اند، توجّه مى‌داده‌اند. يكى از آنها يادآورى نعمت‌ها و خوشايندهاى پيشين است. امام صادق (ع) مى‌فرمايد:

لا خَيرَ في عَبدٍ شَكا مِن مِحنَةٍ تَقَدَّمَها آلافُ نِعمَةٍ واتَّبَعَها آلافُ راحَةٍ.[1]

هيچ خيرى نيست در آن بنده‌اى كه از گرفتارى خود شكايت مى‌كند و حال آن‌كه در گذشته، هزاران نعمت داشته و هزاران راحتى در آينده، به او خواهد رسيد.

در كنار نكات منفى حال، نكات مثبت ديگرى هم وجود دارند كه چه بسا بيشتر از منفى‌ها باشند. لذا توجّه به آنها مى‌تواند دايره ناخوشايندى را كاهش دهد و بر سطح رضايت از زندگى بيفزايد. بر همين اساس، امام على (ع) مى‌فرمايد:

إذا طَلَبتَ شَيئاً مِنَ الدُّنيا فَزُوِيَ عَنكَ، فَاذكُر ما خَصَّكَ اللهُ بِهِ مِن دينِكَ وصَرَفَهُ عَن غَيرِكَ، فَإِنَّ ذلِكَ أحري أن تَستَحِقَّ بِما فاتَكَ.[2]

هر گاه چيزى از دنيا خواستى و از تو بازداشته شد، به ياد آور دينت را كه خداوند، به تو داده و از ديگران بازداشته است كه اين، به جاى آنچه از دست داده‌اى، سزاوارتر است.

اين نگاه، فشار روانى موقعيت ناخوشايند را مى‌كاهد و فشار استفاده از مواد مخدّر را از بين مى‌بَرَد.

[1]. مسكّن الفؤاد، ص 52؛ بحار الأنوار، ج 67، ص 231.

[2]. كنز الفوائد، ص 345، فقه الرضا، ص 360؛ بحار الأنوار، ج 71، ص 145.