مرحوم نراقى نكته ديگرى دارد و مى‌فرمايد: لطف به شرطى واجب است كه موانع مفقود باشد و چون انسان به تمام جوانب و لوازم فعل آگاه نيست، اين قاعده كارايى ندارد.[1]

در خصوص لطف بودن وجود امام معصوم بايد گفت: وجود امام معصومى كه اختلافات را رفع كند و دستورات خدا را بيان و مردم را رهبرى نمايد، در هر زمانى لطف است و باعث تقرب مردم به خدا مى‌شود و اين مطلب در همه زمان‌ها، از جمله زمان حاضر، صادق است.[2]

اگر از اشكالات قاعده لطف، كه در بالا گذشت، صرف نظر كنيم، اين اشكال خودنمايى مى‌كند كه حضور معصوم هم مثل وجودش لطف است؛ پس چرا امام غايب است؟ البتّه مى‌پذيريم كه برخى آثار و بركات امام، مانند امداد مؤمنان و واسطه فيض الهى بودن و ارائه طريق به صورت تكوينى و غير مستقيم در عصر غيبت نيز جارى است. بنا بر اين استدلال فوق، قطع نظر از اشكال قاعده لطف، وجود امام غايب را اثبات مى‌كند؛ زيرا آثار و بركات مذكور انسان‌ها را به خدا و دين نزديك مى‌كند و مصداق لطف است؛ امّا اشكال دليل غيبت همچنان باقى است.

مى‌توان از مطلب مرحوم نراقى، كه ذكر شد، در اين جا استفاده كرد و گفت: هر چند حضور امام نيز مانند وجودش لطف است، با توجّه به وضعيت مردم و شرايط جهان، اين حضور ممكن است با حكمت ديگرى در تعارض باشد و از اين رو اين لطف در اين شرايط بر خدا واجب نيست؛ به گفته خواجه نصير الدين طوسى:

وُجودُه لُطْف و تَصرّفُه لُطفٌ آخر وعَدمُه منّا.[3]

وجود امام در ميان مردم لطف است، و تصرّف او (و حضور او) لطف ديگر، و غيبت او مربوط به خود ماست.

[1]. ر. ك: خط امان در ولايت صاحب الزمان: ص 166.

[2]. ر. ك: همان: ص 362.

[3]. كشف المراد: ص 389.