همچنين سال‌هاى بلوغ، اغلب دوران سركشى و تمرّد و اضطراب نوجوان است.

سركشى نوجوان‌ها در برابر صاحبان اختيار و در برابر مقرّرات، مطلب تازه‌اى نيست و اگر علاقه‌اى به تربيت و آموزش و رشد فرزندانمان داريم بايد آن را تحمّل كنيم.

آنا فرويد، در مورد دنياى نوجوانى، معتقد است كه ناسازگارى نوجوان و رفتار غيرقابل پيش‌بينى او طبيعى است. اگر با انگيزه‌هايش مى‌جنگد و آن را قبول مى‌كند، اگر درعين‌حال هم پدر و مادرش را مى‌پرستد و هم از آنها متنفّر است، اگر در برابر ديگران تقليد مى‌كند.

درعين حال، بى‌وقفه در جستجوى هويّت خويش مى‌گردد، اگر بيش از هر زمانى در زندگى، آرمان‌گرايى مى‌كند و در قالب هنرمندان مى‌رود و سخاوت به خرج مى‌دهد و از خود گذشته مى‌شود و اگر برعكس، خودمحورى و نفس‌پرستى و حسابگرى را انتخاب مى‌كند، كارى طبيعى كرده است.

اگرچه اين رفتارهاى ضدّ و نقيض در دوران بلوغ، تقريبا طبيعى است، امّا شخصيتى درحال شكل گرفتن است و اين شكل‌گيرى، به گذشت زمان نياز دارد؛[1] ولى با راهنمايى درست عاطفى مى‌توان به تعديل اين حالت‌ها پرداخت و زمينه تسهيل سير طبيعى مطلوب را فراهم ساخت، براى اين‌كه والدين و مربّيان، متوجّه اين نابه‌سامانى‌هاى روانى فرزندان و متربّيان خود در مرحله آغازين جوانى (نوجوانى) باشند و رابطه عاطفى مناسبى با آنها برقرار سازند و در تعديل حالت‌هاى روانى آنان كوشش نمايند. پيامبر صلّى اللّه عليه و اله با اشاره به تحوّلات روانى در دوران نوجوانى مى‌فرمايد:

الشّباب شعبة من الجنون.[2]

مرحله آغازين جوانى (نوجوانى) شاخه‌اى از جنون است.

[1]. روان‌شناسى بلوغ، ص 24.

[2]. كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 377؛ بحار الأنوار، ج 77، ص 165.