اين دسته از اخباريان، براى نفى حجّيت قرآن بدون آن كه تفسيرى از ناحيه اهل‌بيت رسيده باشد، به ادلّه‌اى چند استدلال كرده‌اند:

دليل يكم: اختصاص فهم قرآن به ائمه‌

از برخى روايات كه مرحوم شيخ‌حرّ عاملى، بابى را بدانها اختصاص داده،[1] استفاده مى‌شود كه مخاطب واقعى قرآن، اهل‌بيت (عليهم السلام) هستند و فهم و شناخت آن نيز مختص به آنان است.[2] براى نمونه، در روايتى آمده است كه امام صادق (ع) به ابوحنيفه مى‌گويد:

ويلك! ماجعل‌الله ذلك إلّا عند أهل الكتاب الذّين انزل عليهم.[3]

واى بر تو! معرفت و شناخت قرآن، تنها در نزد اهل‌كتاب است؛ همانها كه قرآن بر آنان نازل شده است.

و در روايتى ديگر، امام باقر (ع) به قُتاده مى‌گويد:

... إنّما يَعرِف القرآنَ من خوطب به.[4]

قرآن را تنها كسى مى‌شناسد كه مورد خطاب آن واقع شده است.

پاسخ دليل يكم‌

مجتهدان و اخباريانى كه اين نظر را قبول ندارند، چند پاسخ به اين استدلال داده‌اند:

1. مراد اين اخبار، علم به تمام كتاب از ظاهر و باطن قرآن است و از همين روست كه حضرت صادق (ع) به ابوحنيفه توصيه مى‌فرمايد كه حقيقت قرآن را

[1]. وسائل الشيعة، ج 18، ص 129( باب عدم جواز استنباط الاحكام النظرية من ظواهر القرآن الّا بعد معرفة تفسيرها من الأئمة( عليهم السلام)).

[2]. الفوائد المدنية، ص 108 و 135؛ الفوائد الطوسية، ص 325 و 409؛ هداية الأبرار، ص 155؛ كفاية الاصول( مع حواشى الميرزا ابى‌الحسن مشكينى)، ج 3، ص 203( به نقل از شارح وافية، سيدصدر الدين قمى همدانى).

[3]. وسائل الشيعة، ج 18، ص 30( صفات القاضى، باب 6)، ح 27.

[4]. الكافى، ج 8، ص 312، ح 486؛ وسائل الشيعة، ج 18، ص 136( صفات القاضى، باب 6)، ح 25.