قرآن را براى ما به يادگار گذاشته است و حافظان قرآن به صدها و هزارها نفر مى‌رسيد.

آيا پيامبر (ص) قرآن را فراموش مى‌كند؟!

از عايشه منقول است كه گفت: روزى پيامبر- ص- شنيد شخصى در مسجد، قرآن مى‌خواند فرمود: خداوند اين شخص را رحمت كند كه مرا به ياد فلان آيه از فلان سوره انداخت ... و در نقل ديگرى: مرا به ياد فلان آيه از فلان سوره انداخت كه فراموش كرده بودم‌[1].

همچنين در روايت ديگرى اين قضيه نقل مى‌گردد: پيامبر اكرم- ص- در نماز، سوره مؤمنين را مى‌خواند آيه‌اى را جا انداخت و بعد از فراغت از نماز فرمود: آيا «ابى» در ميان شما نبود؟.

أبى گفت چرا يا رسول اللّه پيامبر به او گفت: چرا مرا به ياد آن آيه نينداختى؟.

ابى گفت: گمان كردم آن آيه نسخ شده است.

حضرت فرمود: اگر نسخ شده بود به شما خبر مى‌دادم‌[2].

ليكن درباره اين روايت آخرى بايد گفت كه مضمون آن درست نيست و به فرض صحت مدعى امكان فراموش كردن برخى از آيات توسط پيامبر اكرم (ص) است نه اينكه واقعا فراموش كرده باشد.

اما اينكه چرا اين روايت را نادرست مى‌دانيم به دلايل زير بر مى‌گردد.

اولا: امكان ندارد پيامبر قرآن را پس از وعده الهى: سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسى‌ إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ‌[3] فراموش كند. و «إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ» در اين آيه و موارد مشابه براى بيان عموميت قدرت الهى است. خداوند مى‌خواهد بگويد اين عدم انساء كرامت و تفضلى است كه با خواست و اراده الهى منطبق است. و هيچ نيروى خارجى و بيرون از اراده خداوندى باعث نسيان يا عدم نسيان نمى‌گردد؛ زيرا خداوند بر همه چيز قاهر است و حكمت او باعث عدم نسيان‌

[1] صحيح بخارى، ج 3، ص 150. و ج 2، ص 67. مسند احمد، ج 6، ص 62 و 138. و به نقل از:

صحيح مسلم و سنن ابو داود، ج 2، ص 31. و كنز العمال، ج 1، ص 538 به نقل از: احمد، ابو داود، بخارى و مسلم.

[2] اصول سرخسى، ج 2 ص 75.

[3] سوره أعلى، آيه 6- 7.