كرده‌اند[1].

7- عاصم مى‌خواند: «نجى المؤمنين»[2] با يك نون و تشديد «جيم» زجاج و فارسى اين قرائت را لحن و غلط مى‌دانند[3].

8- ابن بكار از ايوب از يحيى از ابن عامر، اين قرائت را نقل مى‌كند: «ادرى أ قريب» با فتح «ياء» و افزودن «همزه». اين قرائت يعقوب است به روايت زيد و ابو حاتم‌[4].

اجتهادات نادرست ديگرى در معنا و اعراب‌

الف: از جمله خطاهاى اعرابى ناشى از اجتهادات باطل موارد زير مى‌باشند:

1- از عروة بن زبير منقول است كه از عايشه درباره سه غلط و لحن راه يافته در قرآن پرسيد: 1- «إِنْ هذانِ لَساحِرانِ» 2- «وَ الْمُقِيمِينَ الصَّلاةَ وَ الْمُؤْتُونَ الزَّكاةَ» 3- «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هادُوا وَ الصَّابِئُونَ».

عايشه گفت: اى خواهرزاده! اينها از خطاى كاتبان است كه در كتابت مصحف اشتباه كرده‌اند. سند اين روايت با شرط دو شيخ صحيح مى‌باشد[5].

در حالى كه خطا از خود عايشه است و مراد آيه را درك نكرده است و به قرائت صحيح، دست نيافته است.

2- از سعيد بن جبير منقول است كه: «و المقيمين الصلاة» را لحن و غلط كاتبان مى‌دانست.[6] شكى نيست كه سعيد در اين مورد به خطا رفته است. و عجيب آن كه‌

[1] التمهيد، ج 2، ص 36 به نقل از: البحر المحيط، ج 4، ص 360.

[2] سوره انبياء، آيه 88.

[3] التمهيد، ج 2، ص 37 به نقل از: البحر المحيط، ج 6، ص 335.

[4] النشر، ج 1، ص 16.

[5] الاتقان، ج 1، ص 182. تاريخ القرآن/ آبيارى، ص 120 به نقل از: المصاحف، ص 34، التمهيد في علوم القرآن، ج 1، ص 318- 319 به نقل از: المصاحف، ص 23 و به نقل از: الانتصار باقلانى، ص 184. و تاويل مشكل القرآن/ ابن قتيبه ص 25 و 26. محاضرات الادباء، ج 2، جزء 4، ص 435. تفسير كبير، ج 22، ص 74. التسهيل لعلوم التنزيل، ج 1، ص 173، 164 و 15 و رك: لباب التأويل، ج 1، ص 422.

[6] الاتقان، ج 1، ص 183.