اين فراگيرى و گسترش مرهون عوامل سياسى، اجتماعى و فرهنگى خاصّى بود كه در زمانهاى پيشين پديد نيامده بود.

پيروزى انقلاب اسلامى ايران به رهبرى روحانيت و با تكيه بر معارف ناب اهل بيت عليهم السلام، سبب گرايش شديد به اين طرز تفكر شد. مردم ايران به عنوان مهم‌ترين و پرجمعيت‌ترين كشور شيعى، به معارف حديثى روى آوردند. مردمان ديگر نقاط دنيا، به ويژه آزادانديشان مسلمان و غيرمسلمان نيز، به اين پديده قرن با تعجب مى‌نگريستند و در پى دست‌يابى به مبانى معرفتى اين تفكر بودند. رشد كُرسيهاى شيعه‌شناسى در دانشگاههاى غرب، نمونه بارزى از اين رويكرد در جوامع غربى است. حتى دشمنان شيعه، همانند وهابيان، و دشمنان اسلام، همانند صهيونيست‌ها و مسيحيان تندرو، نيز به پژوهش در متون حديثى شيعه پرداختند.[1]

نسل جديد و فرهيخته مسلمان، كه تا پيش از اين دوران تحت تأثير فرهنگ غرب و شرق قرار داشت، به بازشناسى ميراث خويش پرداخت.

گروههاى مختلف فكرى، با سطح سواد و تفكر گوناگون، شيفته يادگيرى و بازخوانى حديث بودند. به جرئت مى‌توان ادعا كرد كه اين اقبال عمومى در هيچ دوران، همانندى نداشته است.

طبيعى است كه نگاشته‌هاى حديثى پيشين در اين دوران، به بازنويسى و آماده‌سازى نياز داشت. نگارشهاى گوناگون از معارف شيعى، به ويژه آموزه‌هاى حديثى، در پى اين نياز پديد آمد. در همين راستا احياى ميراث كهن شيعى به شيوه علمى و مقبول نيز مدّ نظر قرار گرفت.

اشتياق فراوان گروههاى مختلف اجتماعى، نيازمند پاسخ‌گويى به شيوه‌هاى متفاوت بود. احساس نياز به معارف حديثى، تنها به گروههاى تحصيل‌كرده و فرهيخته محدود نمى‌شد. توده مردم، به ويژه نسل انقلاب و جنگ، به معارف حديثى اقبال بيشترى داشتند؛ بنابراين، تفكر ترويج حديث در ميان تمامى مردم از اهميت فراوانى برخوردار بود.

[1]. تذكر اين نكته مفيد است كه يكى از بزرگ‌ترين مجموعه‌هاى شيعه‌شناسى، به ويژه با تأكيد بر شناخت حديث، در كشور اسرائيل قرار دارد. اتان كلبرگ، پژوهشگر يهودى و نويسنده كتابها و مقالاتى همچون كتابخانه سيد بن طاووس، أصول أربعمائه و ... از اين گروه است.