معروف و جلوگيرى از منكر، موقوف بر همكارى جمعى از مكلّفين باشد، واجب است همكارى كنند.

«مسأله 2214» اگر بعضى از افراد امر و نهى كنند و مؤثر واقع نشود و بعضى ديگر احتمال بدهند كه امر يا نهى آنها مؤثر باشد، واجب است امر و نهى كنند.

«مسأله 2215» بيان مسأله شرعى در امر به معروف و نهى از منكر كفايت نمى‌كند، بلكه بايد مكّلف امر و نهى كند؛ مگر آن كه مقصود از امر به معروف و نهى از منكر، با بيان حكم شرعى حاصل شود و يا طرف مقابل، از آن امر و نهى بفهمد.

«مسأله 2216» در امر به معروف و نهى از منكر، قصد قربت معتبر نيست، بلكه مقصود اقامه واجب و جلوگيرى از حرام است.

شرايط امر به معروف و نهى از منكر

«مسأله 2217» وجوب امر به معروف و نهى از منكر چند شرط دارد:

اوّل: آن كه كسى كه مى‌خواهد امر و نهى كند، بداند كه آنچه شخص مكلّف انجام نمى‌دهد، واجب است بجا آورد و آنچه انجام مى‌دهد، بايد ترك كند و كسى كه مى‌خواهد امر به معروف و نهى از منكر كند، بايد معروف را از منكر تشخيص دهد و بر كسى كه معروف و منكر را نمى‌داند، واجب نيست، بلكه نمى‌تواند امر به معروف و نهى از منكر نمايد.

دوم: آن كه احتمال بدهد امر و نهى او تأثير مى‌كند، پس اگر بداند اثر نمى‌كند، واجب نيست.

سوم: آن كه بداند شخص گنهكار بنا دارد كه معصيت خود را تكرار كند؛ پس اگر بداند يا گمان كند يا احتمال صحيح بدهد كه تكرار نمى‌كند، واجب نيست.

چهارم: آن كه در امر و نهى مفسده‌اى نباشد؛ پس اگر بداند يا گمان كند كه اگر امر يا نهى كند، ضرر جانى يا عِرضى و آبرويى يا مالى قابل توجّه به او مى‌رسد، واجب نيست، بلكه اگر احتمال صحيح و عقلايى بدهد كه موجب ضررهاى مذكور مى‌شود، واجب‌