قضاى سجده يا تشهّد فراموش شده و انجام دادن دو سجده سهو براى آن، بنابر احتياط دو سجده سهو ديگر نيز براى آن عمل بجا آورد.

«مسأله 1284» اگر فراموش كند كه قضاى سجده يا تشهد بر عهده اوست و بين سلام نماز و قضاى سجده يا تشهّد عملى- مانند پشت به قبله كردن- انجام دهد كه اگر عمداً يا سهواً در نماز اتّفاق بيفتد، نماز باطل مى‌شود، بايد قضاى سجده و تشهّد را بجا آورد و پس از بجا آوردن سجده سهو، بنابر احتياط مستحب نماز را اعاده كند؛ ولى اگر در حالى كه به خاطر دارد قضاى سجده يا تشهّد بر عهده اوست، عمداً عمل فوق را انجام دهد، بنابر احتياط واجب بايد پس از قضاى سجده يا تشهّد و انجام سجده سهو براى آن، نماز را اعاده كند.

«مسأله 1285» اگر شك داشته باشد كه سجده يا تشهّد را فراموش كرده يا نه، واجب نيست قضا نمايد.

«مسأله 1286» اگر بداند سجده يا تشهّد را فراموش كرده و شك كند كه پيش از ركوع ركعت بعد يا قبل از سلام آن را بجا آورده يا نه، بايد آن را به تفصيلى كه گذشت قضا نمايد.

«مسأله 1287» اگر بر كسى كه بايد سجده يا تشهّد را قضا نمايد، براى عمل ديگرى نيز سجده سهو واجب شود، بايد بعد از نماز بنابر احتياط ابتدا سجده يا تشهد فراموش شده را به جا آورد و پس از آن سجده سهو مربوط به سجده يا تشهد فراموش شده و سجده سهو مربوط به آن عمل را انجام دهد.

«مسأله 1288» اگر شك داشته باشد كه بعد از نماز قضاى سجده يا تشهّد فراموش شده را بجا آورده يا نه، چه وقت نماز گذشته باشد و چه نگذشته باشد، بايد سجده يا تشهّد را قضا نمايد.

كم و زياد كردن اجزاء و شرايط نماز

«مسأله 1289» هرگاه چيزى از واجبات نماز را عمداً كم يا زياد كند، اگرچه يك حرف آن باشد، نماز باطل است و اگر به واسطه ندانستن مسأله چيزى از اجزاء نماز را كم يا