حقوقى و تاريخى، زبان نمادين و رمز و سمبليك.

پس از اين توضيحات، آنچه مورد نظر و بحث اين نوشته است، قسم چهارم است كه مى‌خواهيم بدانيم زبان قرآن كدام است؟ و با چه قالب و ميدانى از سخن، خداوند با مردم سخن گفته است؟ و در چه فضايى از كلام پيام خود را ارائه داده است؟ در اين صورت است كه بسيارى از مشكلات ياد شده پيشين حل مى‌شود و موانع فهم صحيح برطرف مى‌گردد.

به همين جهت براى روشن كردن زبان قرآن، به سراغ يكايك اين زبان‌ها مى‌رويم و كنكاش مى‌كنيم قرآن در ميان زبان‌ها، كدام يك از ويژگى‌هاى زبان‌هاى ياد شده را دارد و چه روش تفهيم و تفاهم را برگزيده است؟ آيا روش قرآن از ديگر زبان‌ها مستثناست يا ويژگى‌هاى يكى از زبان‌هاى ياد شده را دارد؟

اقسام زبان‌

1. زبان عرفى‌

زبان عرفى، زبان عمومى توده‌هاى مردم در طبقات گوناگون اجتماعى از بزرگ و خردسال، شهرى و روستايى، باسواد و بى‌سواد است كه با آن زبان صحبت مى‌كنند و مى‌نويسند و مطالب خود را به ديگران منتقل مى‌كنند. اين زبان در عين حال كه صريح و روشن است، ولى در آن همه كلمات در معناى حقيقى استعمال نمى‌شود، بلكه مجاز، كنايه، تشبيه و تمثيل در آن بكار مى‌رود، ولى به طور كلى اين زبان، توده‌اى و عموم فهم‌