خود حاكم شرع برساند و اگر مى‌داند كه صاحب آن در بين افراد محصور است، در صورت عدم امكان راضى كردن آنها، بين آنها توزيع كند و چنانچه مقدار و ارزش آن را نمى‌داند و ترديد بين مقدار كمتر و مقدار بيشتر دارد، اگر مقدار كمتر را بپردازد، كافى است.

سرمايه، ابزار و وسايل كسب و كار

[1378] سؤال 19: آيا به سرمايه خمس تعلّق مى‌گيرد يا به سود حاصل از آن يا حكم مسأله به صورت ديگرى است؟

پاسخ: اگر با سرمايه فقط مؤونه زندگى حاصل شود، خمس ندارد و اگر بيش از آن به دست آيد، بايد به نسبت زيادى، خمس آن پرداخت شود و منافع حاصل از آن، چنانچه در مؤونه سال مصرف نشود، خمس دارد.

[1379] سؤال 20: آيا به ابزار كسب و كار انسان كه از درآمد بين سال آن را تهيه مى‌كند، خمس تعلّق مى‌گيرد؟

پاسخ: اگر با آن ابزار فقط تحصيل مؤونه زندگى خود را مى‌كند، خمس ندارد؛ ولى اگر زيادتر از مؤونه زندگى را به دست مى‌آورد، بايد به نسبت زيادى، خمس آن ابزار را بپردازد.

[1380] سؤال 21: شخصى مقلّد مرجعى بوده كه خمس سرمايه و ابزار كار را واجب نمى‌دانسته و سال‌ها بدين صورت گذشته و احياناً در طول اين سال‌ها مقدارى از سرمايه و ابزار و آلاتى كه خمس آنها داده نشده، از بين رفته است. اكنون پس از فوت آن مرجع بزرگوار، مقلّد مرجع ديگرى شده كه خمس سرمايه و ابزار كار را واجب مى‌داند. آيا حالا نسبت به سرمايه و ابزار باقى مانده و از بين رفته، تكليفى دارد؟

پاسخ: در مورد سرمايه و ابزار و آلاتى كه عين آنها باقى مانده است، بايد بر طبق فتواى مرجع تقليد فعلى‌اش عمل نمايد و نسبت به سرمايه و ابزار و