بست و نه ديگر پيمان‌هاى فرد، امنيت خواهند داشت؛ چرا كه ممكن است ديگران نيز پيمان او را بشكنند و به او زيان بزنند! در مقابل، عمل به پيمان و وفادار ماندن به آن، موجب افزايش اعتماد اجتماعى مى‌شود و احساس امنيت را بالا مى‌برد. در فضاى پيمان‌شكنى، هميشه افراد، دچار دلهره و نگرانى اند؛ امّا در فضاى وفادارى، اين گونه نگرانى‌ها جاى خود را به احساس آرامش و امنيت خواهند داد و لذا نوعى شادى درونى را به ارمغان مى‌آورند.[282]

3- 3- 1- 11. رعايت حقوق‌

در زندگى اجتماعى، افراد، حقوقى بر يكديگر پيدا مى‌كنند. رعايت اين حقوق، نظام روابط اجتماعى را به وجود مى‌آورد و موجب سامان يافتن امور و شادكامى همگانى مى‌شود؛[283] امّا در جامعه‌اى كه حقوق افراد رعايت نگردد، روح صفا و صميميت از بين مى‌رود و فضايى از كدورت و دشمنى به وجود مى‌آيد. شايد برخى فكر كنند كه با رعايت نكردن حق ديگران و جلب منفعت بيشتر، موجبات خرسندى و آسودگى را براى خود فراهم مى‌آورند؛ امّا چنين نيست. وقتى روح پايمال كردن حقْ حاكم شد، از سويى گريبان اين فرد را هم خواهد گرفت و حقّ او توسط ديگران تضييع خواهد شد. و از سوى ديگر، فضاى حاكم بر جامعه، فضايى نامهربان و پُر از كدورت و كينه خواهد شد. در چنين فضايى، سخن از لذّت ارتباط و احساس امنيت، افسانه‌اى بيش نخواهد بود.

3- 3- 1- 12. شاد ساختن‌

در منابع اسلامى، يكى از امورى كه موجب شادى انسان مى‌شود، خدمت به ديگران و شاد كردن آنهاست. به دليل اهميت اين موضوع، در كتاب، فصل مستقلّى به آن‌

[282]. ر. ك: ص 329 ح 453.

[283]. ر. ك: همان.