در روزگار پیشین، «وادی القری» راه بازرگانی یمن به شام بود. کاروانهای تجارتی یمن پس از عبور از کنار مکّه وارد دره طولانی میشدند که آن را «وادی القری» میگفتند. در امتداد آن، مناطق سرسبز و خرمی وجود داشت که یکی از آنها شهر قدیمی «یثرب» بود که بعدا به نام «مدینة الرسول» معروف شد. در این منطقه، دو طایفه معروف «اوس و خزرج» که از مهاجران عرب یمن «قحطانی» بودند، از اوایل قرن چهارم میلادی زندگی میکردند. در کنار آنان سه طایفه معروف از یهود «بنی قریظه»، «بنی النضیر» و «بنی قینقاع»- که از مهاجران شمال شبه جزیره بودند- سکنا گزیده بودند. همهساله گروهی از اعراب یثرب، برای برگزاری مراسم حج در مکّه شرکت میکردند و پیامبر با آنها تماسهایی میگرفت. این ملاقاتها مقدمات هجرت را فراهم آورد و تمرکز نیروی متفرق اسلام را در آن نقطه ایجاب کرد. بسیاری از این تماسها اگر چه سودی نداشت، سبب میشد که حجّاج یثرب هنگام بازگشت به وطن، طلوع پیامبر جدید را به عنوان مهمترین خبر و حادثه در آنجا منتشر سازند و توجه مردم آن سامان را به چنین امری جلب کنند. از این لحاظ، ما برخی از این ملاقاتها را که در سالهای یازده و دوازده و سیزده بعثت انجام گرفته است در اینجا نقل میکنیم. با بررسی این مطالب، علت هجرت پیامبر از مکّه به یثرب و تمرکز قوای مسلمانان در آن نقطه روشن میگردد.