چهره درهم کشید و روی برتافت، شخص پیامبر بوده است. از امام صادق نقل شده که مقصود یک نفر از بنی امیه است، هنگامی که «امّ مکتوم» حضور پیامبر رسید. او از امّ مکتوم تنفر جست و این آیات در توبیخ وی وارد شده است. [1] 3. شنیدن قرآن را تحریم کردند!
برنامه وسیع و دامنهداری که بتپرستان مکّه، برای مبارزه و جلوگیری از نفوذ آیین یکتاپرستی طرح کرده بودند، یکی پس از دیگری اجرا میشد، ولی در این مبارزه چندان موفق نبودند و نقشههایشان نقش بر آب میگشت. آنان دورانی را بر ضدّ پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلّم تبلیغ کردند، ولی هیچگاه با موفقیت کامل روبهرو نشدند. «پیامبر» در راه خود پایدارتر و روز به روز آیین یکتاپرستی در حال گسترش بود. از این رو، سران قریش تصمیم گرفتند که مردم را از استماع قرآن بازدارند. برای اینکه نقشه آنان عملی شود، جاسوسانی در تمام نقاط «مکّه» گماردند تا زائران خانه خدا و بازرگانان را که به منظور دادوستد وارد مکّه میشدند، از تماس با محمد بازدارند و به هر طریقی ممکن باشد از شنیدن قرآن جلوگیری کنند. سخنگوی جمعیت، اعلامیهای که قرآن مضمون آن را نقل میکند، در میان مکیان منتشر کرد: گروه کافران گفتند که به این قرآن گوش ندهید و هنگام قرائت آن جنجال کنید شاید پیروز شوید. [2] برندهترین حربه پیامبر که رعب و ترس عجیبی در دل دشمنان افکنده بود، همان «قرآن» بود. سران قریش میدیدند چه بسا افرادی که از سرسختترین دشمنان پیامبر
[1]. مجمع البیان، ج 1، ص 437. علامه طباطبائی در ج 20، تفسیر المیزان در تفسیر سوره «عبس» به گونهای شیوا شأن نزول یاد شده را تشریح کرده است و ثابت کرده که فاعل «عبس» پیامبر نیست؛ ولی خطاب در «و ما یدریک» به او است و این دو با هم منافات ندارد. [2]. وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ «سوره فصلت (41) آیه 26».