بَلْ قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ بَلِ افْتَراهُ [1]؛ آنچه میگوید افکار پریشانی است که زاییده خیال او است. آنان قرآن را یک رشته افکار نامنظم دانسته که بیاختیار بر مغز وی راه پیدا میکند و او را در آفریدن این مطالب عامد و مختار نمیاندیشیدند. هر چند برخی از این مرحله گام فراتر نهاده، وی را به دروغ نیز متهم میکردند. قرآن مجید، در سوره «و النجم» که موضوع وحی محمدی در آنجا مطرح شده و پرده از روی حقیقت وحی برداشته است؛ به گونهای به رد این نظر پرداخته و اشاره کرده است که گروهی قرآن و ادعای پیامبر را زاییده خیال او دانسته و میگویند: او خیال میکند که وحی بر او نازل میشود و یا فرشتهای را میبیند؛ در حالی که چنین چیزی جز در محیط خیال وی، در جای دیگر وجود ندارد. قرآن در این سوره که آیات آن از نظم و انسجام بس بدیعی برخوردار است و بیانگر روحانیت مردی است که در مواقع خاصی در هالهای از موهبت معنوی خدا قرار میگیرد، به ردّ این نظر چنین پرداخته است: [2] وَ النَّجْمِ إِذا هَوی (1) ما ضَلَّ صاحِبُکُمْ وَ ما غَوی (2) وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی (3) إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی (4) عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُوی (5) ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوی (6) وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلی (7) ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّی (8) فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی (9) فَأَوْحی إِلی عَبْدِهِ ما أَوْحی (10) ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی (11) أَ فَتُمارُونَهُ عَلی ما یَری (12) وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْری (13) عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهی (14) عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوی (15) إِذْ یَغْشَی السِّدْرَةَ ما یَغْشی (16) ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغی (17) لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری (18)؛ سوگند به ستاره هنگامی که آهنگ غروب کرد، رفیق شما گمراه نشده و بیراهه نرفته است، او هرگز از روی هوا و هوس دهان به سخن نگشوده است، آنچه میگوید، وحی و سروش غیبی است که در اختیارش گذارده شده است، موجود نیرومندی [فرشته [1]. انبیاء (21) آیه 5. [2]. نجم (53) آیه 1- 18.