«اسماعیل بن محمدباقر اشرفی استرآبادی»

... – ح 1308ه-.ق.

فقیه، حکیم و دانشمند قرن چهاردهم ه-. ق.، مولا «اسماعیل اشرفی»، فرزند «محمدباقر مازندرانی»، معروف به «شریعتمدار» از بزرگان فضلای «استرآباد» و از شاگردان صاحب نام «شیخ مرتضی انصاری» است.

شرح حال نگاران اطلاعاتی از جزئیات زندگانی وی در اختیار قرار نمیدهند. فقط با کلی گویی، او را در فقه، اصول و علوم عقلی و حکمی صاحب مهارت توصیف کرده و در حسن تقریر و انشا، از سرآمدان عصر بشمار آوردهاند.

مولا «محمد اشرفی» معاصر و دوست و ملازم او بود.

آثار:

1. الجامع فی المسائل العقلیه

این اثر درباره ی مسائل عقلی و فلسفی با استفاده از آیات قرآنی و احادیث نبوی، با عناوین «اصل... اصل» تدوین شده است. مولف آن را در سه بخش تنظیم کرده است. بخش اول شامل مباحث عقلیات محض؛ بخش دوم شامل مبادی احکام، بخش سوم در احکام شریعت است.

نسخه های خطی:

1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)» به شماره 918 در 266 برگ و به خط مولف موجود است.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

2. فصل الخطاب

مولا اسماعیل اشرفی این کتاب مفصل را در علم اصول فقه نوشته است. او در این اثر از آرا و نظریات «شیخ مرتضی انصاری» (استادش) بسیار بهره برده است.

مولف قصد داشت کتاب مفصلی در احکام فقهی بنویسد و این کتاب را به عنوان مقدمه برای آن نوشته است.

نسخه های خطی:

1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)» به شماره 6593 در 275 برگ و ایضا به خط مولف موجود است.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

3. الفصوص الغرویه

نسخه های خطی:

هیچ نسخه ی خطی یافت نشد.

نسخه های چاپی:

چاپ نشده است.

منابع:

التراث العربی المخطوط 2/177 و 4/180؛ تراجم الرجال 1/166؛ فرهنگ رجال و مشاهیر تاریخ معاصر ایران 1/424؛ فهرست نسخه های خطی کتابخانه ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) 3/106 و 17/168؛ مرزداران فقاهت 48؛ موسوعه مؤلفی الامامیه 7/75-76؛ طبقات اعلام الشیعه (نقباء البشر) 1/143.