سائر من يتقرب بالأمّ از قبيل خئوله و جدوده امى اشكال است [1]، پس احتياط ترك نشود.

سوم‌

از موانع رقيت است چه در مورث و چه در وارث‌

پس هر گاه مورث رق باشد تركه او از مال مولاى او خواهد بود و هر گاه وارث رق باشد پس اگر ميت وارث آزادى داشته باشد از يكى از طبقات ارحام، ارث به او مى‌دهند و لو دور باشد و به وارث رق ارث نمى‌دهند و لو پسرش باشد و در غير ارحام مثل زوجيت و معتق و ضامن جريره اشكال است [2] و احتياط ترك نشود و اگر وارث حرى در هيچ مرتبه‌اى از مراتب انساب و اسباب نداشته باشد و لكن وارث رق از ارحام دارد و تركه ميت هم وفا به ثمن او مى‌كند از تركه ميت بايد او را بخرند و آزاد نمايند چه متحد و چه متعدد به تقديم الاقرب فالاقرب و اما در غير ارحام محل اشكال است [3] و على أيّ حال بعد از خريدن و آزاد نمودن بقيه تركه را به وارثيت به او مى‌دهند و مولاى آن وارث رق نمى‌تواند امتناع نمايد از فروختن يا طلب نمايد زياده بر ثمن المثل را و اگر وارث رقى هم در هيچ طبقه و مرتبه ندارد وارث او حضرت امام زمان (عليه السّلام) خواهد بود و اگر وارث رق يك نفر است و تركه وفا به ثمن او نمى‌كند بهر مقدار كه وافى است بخرند [4] و لو بعض از آن يك عبد باشد و اگر وارث رقّ‌

[1] گر چه اقوى الحاق آنها است به اخوه و اخوات لكن احتياط بسيار مطلوب است.

[2] اقوى آن است كه به آزاد بودن يكى از آنها او ارث مى‌برد.

[3] ظاهراً غير ارحام نبايد خريده شود.

[4] بلكه نخرند و وارث در اين صورت امام عليه الصلاة و السلام است.