احكام ديه‌

مسأله 2807- اگر كسى عمداً و به نا حق ديگرى را بكشد، ولىّ كشته مى‌تواند قاتل را عفو كند يا بكشد، يا مقدارى كه در مسأله بعد گفته مى‌شود از او ديه بگيرد، اما اگر از روى خطا بكشد مثلًا براى حيوانى تير بيندازد و اشتباهاً كسى را بكشد، ولىّ كشته حق ندارد او را بكشد، اما مى‌تواند ديه بگيرد.

مسأله 2808- ديه‌اى كه قاتل بايد بدهد يكى از شش چيز است: اول: صد شتر كه داخل سال ششم شده باشند. دوم: دويست گاو. سوم: هزار گوسفند. چهارم: دويست حله و هر حله دو پارچه‌اى است كه در يمن مى‌بافند. پنجم: هزار مثقال شرعى طلا كه هر مثقال آن 18 نخود است. ششم: ده هزار درهم كه هر درهمى 6/ 12 نخود نقره سكه‌دار است.

مسأله 2809- ديه چند چيز مثل ديه كشتن است كه مقدار آن در مسأله پيش گفته شد.

اول: آن كه دو چشم كسى را كور كند، يا چهار پلك چشم او را از بين برد و اگر يك چشم او را كور كند، بايد نصف ديه كشتن را بدهد. دوم: دو گوش كسى را ببرد، يا كارى كند كه هر دو گوش او كر شود و اگر يك گوش او را ببرد يا كر كند. بايد نصف ديه كشتن را بدهد و اگر نرمه گوش او را ببرد، بايد ثلث ديه كشتن را بدهد. سوم: تمام بينى يا نرمه بينى كسى را ببرد. چهارم: زبان كسى را از بيخ ببرد و اگر مقدارى از آن را