يك من گندم به يك من گندم و يك قران پول بفروشد باز هم ربا و حرام است بلكه اگر چيزى زيادتر نگيرد ولى شرط كند كه خريدار عملى براى او انجام دهد، ربا و حرام مى‌باشد.

مسأله 2082- اگر كسى كه مقدار كمتر را مى‌دهد چيزى علاوه كند، مثلًا يك من گندم و يك دستمال را به يك من و نيم گندم بفروشد، اشكال ندارد، و همچنين است اگر از هر دو طرف چيزى زياد كنند مثلًا يك من گندم و يك دستمال را به يك من و نيم گندم و يك دستمال بفروشد.

مسأله 2083- اگر چيزى را كه مثل پارچه با متر و ذرع مى‌فروشند يا چيزى را كه مثل گردو و تخم‌مرغ با شماره معامله مى‌كنند، بفروشد و زيادتر بگيرد مثلًا ده تا تخم‌مرغ بدهد و يازده تا بگيرد اشكال ندارد.

مسأله 2084- جنسى را كه در بعضى از شهرها [1] با وزن، يا پيمانه مى‌فروشند و در بعضى از شهرها با شماره معامله مى‌كنند احتياط واجب آن است كه آن جنس را به زيادتر از آن نفروشند.

مسأله 2085- اگر چيزى را كه مى‌فروشد و عوضى را كه مى‌گيرد از يك جنس نباشد زيادى گرفتن اشكال ندارد، پس اگر يك من برنج بفروشد و دو من گندم بگيرد معامله صحيح است.

مسأله 2086- اگر جنسى را كه مى‌فروشد و عوضى را كه مى‌گيرد از يك چيز عمل آمده باشد، بايد در معامله زيادى نگيرد، پس اگر يك من روغن بفروشد و در عوض آن يك من و نيم پنير بگيرد، ربا و حرام است و احتياط واجب آن است كه اگر ميوه رسيده را با ميوه نارس معامله كند زيادى نگيرد.

[1] در آن شهرى كه با وزن يا پيمانه مى‌فروشند اگر زياده بگيرد ربا و حرام است و در آن‌شهرى كه با شماره مى‌فروشند ربا نيست و جايز است.