مسأله 1797- اگر براى زياد كردن مال يا خريدن ملكى كه به آن احتياج ندارد قرض كند نمى‌تواند از منافع كسب، آن قرض را بدهد ولى اگر مالى را كه قرض كرده و چيزى را كه از قرض خريده از بين برود و ناچار شود كه قرض خود را بدهد، مى‌تواند از منافع كسب، قرض را ادا نمايد.

مسأله 1798- انسان مى‌تواند خمس هر چيز را از همان چيز بدهد يا به مقدار قيمت خمس كه بدهكار است پول يا جنس ديگر بدهد [1].

مسأله 1799- كسى كه قصد دادن خمس را دارد تا پنج يك مال باقى است مى‌تواند [2] در بقيه آن تصرف كند.

مسأله 1800- كسى كه خمس بدهكار است نمى‌تواند آن را به ذمه بگيرد؛ يعنى خود را بدهكار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرف كند و چنانچه تصرف كند و آن مال تلف شود، بايد خمس آن را بدهد.

مسأله 1801- كسى كه خمس بدهكار است، اگر با حاكم شرع مصالحه كند، مى‌تواند در تمام مال تصرف نمايد و بعد از مصالحه منافعى كه از آن به دست مى‌آيد مال خود او است.

مسأله 1802- كسى كه با ديگرى شريك است، اگر خمس منافع خود را بدهد و شريك او ندهد و در سال بعد از مالى كه خمسش را نداده براى سرمايه شركت بگذارد هيچ كدام نمى‌توانند در آن تصرف كنند.

مسأله 1803- اگر بچه صغير سرمايه‌اى داشته باشد و از آن منافعى به دست آيد بنابر

[1] احتياط واجب در مال مخلوط آن است كه خمس آن را از عين مال بدهد و در غير آن پول مى‌تواند بدهد لكن جنس ديگر دادن بى‌اشكال نيست مگر آن كه حاكم شرع صلاح بداند.

[2] نمى‌تواند مگر آنكه خمس را بدهد.