كند و اگر موقعى هم كه تكيه داده نتواند به طور معمول ركوع كند بايد به هر اندازه مى‌تواند، خم شود و اگر هيچ نتواند خم شود بايد موقع ركوع بنشيند و نشسته ركوع كند و احتياط مستحب آن است كه نماز ديگرى هم بخواند و براى ركوع آن با سر اشاره نمايد.

مسأله 1046- كسى كه مى‌تواند ايستاده نماز بخواند اگر در حال ايستاده يا نشسته نتواند ركوع كند، بايد ايستاده نماز بخواند و براى ركوع با سر اشاره كند و اگر نتواند اشاره كند، بايد به نيت ركوع چشم‌ها را هم بگذارد و ذكر آن را بگويد و به نيت برخاستن از ركوع، چشم‌ها را باز كند و اگر از اين هم عاجز است بايد در قلب، نيت ركوع كند و ذكر آن را بگويد.

مسأله 1047- كسى كه نمى‌تواند ايستاده يا نشسته ركوع كند و براى ركوع فقط مى‌تواند در حالى كه نشسته است كمى خم شود يا در حالى كه ايستاده است با سر اشاره كند، بايد ايستاده نماز بخواند و براى ركوع با سر اشاره نمايد و احتياط مستحب آن است كه نماز ديگرى هم بخواند و موقع ركوع آن بنشيند و هر قدر مى‌تواند براى ركوع خم شود.

مسأله 1048- اگر بعد از رسيدن به حد ركوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دو مرتبه به اندازه ركوع خم شود، يا بعد از آن كه به اندازه ركوع خم شد و بدنش آرام گرفت، به قدرى خم شود [1] كه از اندازه ركوع بگذرد و دوباره به ركوع برگردد، چون ركوع زياد شده نمازش باطل است.

مسأله 1049- بعد از تمام شدن ذكر ركوع، بايد راست بايستد و بعد از آن كه بدن آرام‌

[1] اگر به قصد ركوع خم شود و همچنين در صورت دوم و در اين صورت به احتياطواجب نماز باطل است، و احتياط مستحب در آن است كه در صورت دوم نماز را تمام كند و دوباره بخواند.