فتصافحا، أقبل اللّه تعالى عليهما بوجهه و تساقطت عنهما الذّنوب كما يتساقط الورق من الشّجر. [1] «فرمود حضرت باقر العلوم، عليه السلام: مؤمنين وقتى كه با هم ملاقات كنند و مصافحه نمايند، خداوند تعالى به وجه شريف خود اقبال به آنها فرمايد و گناهان آنها چون برگ از درخت بريزد.» خدا مى‌داند اين نظر حق تعالى و اين اقبال به وجه كريم چه نورانيت و كرامتى در باطن دارد، و چه حجابهايى را از ميان بنده مؤمن و نور جمال ذات مقدس بردارد و چه دستگيريها از مؤمن فرمايد. ليكن بايد دانست كه نكته حقيقيّه و سرّ واقعى اين كرامتها چيست، و انسان نبايد از آن غافل باشد. [بايد] وجهه قلب به آن باشد تا عمل به تبع آن نورانى و كامل گردد، و به قالب عمل روح و نفحه الهيه دميده شود. و آن نكته واقعيه و سرّ حقيقى تحكيم مودّت و محبت و تجديد عهد اخوت في اللّه و وداد است، چنانچه در احاديث شريفه به اين نكته خيلى اهميت داده‌اند، و در احاديث اين باب نيز اشاره به آن شده است:

ففي الكافى بإسناده عن أبي جعفر، عليه السّلام، قال: «إنّ المؤمنين إذا التقيا و تصافحا، أدخل اللّه يده بين أيديهما فصافح أشدّهما حبّا لصاحبه. [2] «فرمود: «مؤمنيني وقتى ملاقات كنند و مصافحه نمايند، داخل كند خداوند دستش را ميانه دستهاى آنها، پس مصافحه فرمايد هر يك از آنها را كه حبّش نسبت به رفيقش بيشتر است.» و در روايت ديگر است كه «وقتى كه مؤمنين ملاقات كنند و مصافحه نمايند، فرو فرستد خداوند تعالى رحمت به سوى آنها، و نه جزء از آن كسى است كه محبتش نسبت به رفيقش شديدتر باشد، و اگر متوافق باشند (يعنى در محبت)، فرو گيرد آنها را رحمت.» [1] و احاديث در اين باب بسيار است و ما به اين اندازه قناعت مى‌كنيم.

و الحمد للّه أوّلا و آخرا.

[1] أ و ما علمت أنّ المؤمنين اذا التقيا فتصافحا أنزل اللّه عزّ و جلّ الرّحمة عليهما فكانت تسعة و تسعين لأشدّ هما حبّا لصاحبه. فإذا توافقا غمرتهما الرّحمة ... الحديث اصول كافى، ج 2، ص 181، «كتاب ايمان و كفر»، «باب مصافحه» حديث 14.

______________________________

[1] اصول كافى، ج 2، ص 180، «كتاب ايمان و كفر»، «باب مصافحة»، حديث 4.

[2] اصول كافى، ج 2، ص 179، «كتاب ايمان و كفر»، «باب المصافحة»، حديث 2.