حاصل آن كه قائل به معرفت قدسى بشر نمى تواند راه را بر شبهات و سوالاتى كه پيرامون هر مسئله اى از مسائل علمى طرح مى شود ببندد , بلكه او راه را جز با گذر از شبهات نمى يابد , وليكن نكته عمده اين است كه مسير شبهات و سوالات را نيز مسيرى بى نهايت و يا راهى كه نهايت آن در بى نهايت است نمى داند

او بر اين اصل موضوعى پاى مى فشارد كه هيچ علمى از علوم فاقد يك نفس الامر حقيقى كه ميزان تشخيص حق از باطل است , نبوده و آن ميزان نيز خارج از دسترس فهم بشر نمى باشد , و به عبارت ديگر هيچ شبهه اى نيست كه تكليف آن در ظرف فهم بشر به نفى و يا اثبات يقينى قابل ختم شدن نباشد , و يا لااقل بسيارى از شبهات و سوالات پاسخ مناسب با خود را به قطع و يقين و بگونه اى كه مطابق با واقع است دريافت نموده و از اينرو مسير آنها به سوى دانشى ثابت و مقدس ختم شده است

بر اين نكته ديگر بار بايد توجه نمود كه ختم هر شبهه و سوال به پاسخى يقينى و مقدس به معناى مرز بستن بر شبهه و سوال موجود و پيشگيرى از آن نيست بلكه به معناى زوال و پايان پذيرفتن آنست , و اصولا تا شبهه زائل نشود مجالى براى ظهور دانش صحيح و مقدس پيدا نمى شود

احياء و اماته معرفت دينى

بعد از تبيين اين كه احكام و سنن دينى ره آورد وحى الهى