نسبيت و تحول معرفت دينى

از ديدگاه معرفت شناسى كه قائل به نسبيت فهم است معارف دينى نيز از آن جهت كه در ظرف ادراك و فهم بشر , واقع مى شوند همراه با ديگر معارف دگرگون مى گردند بنابراين بر فرض اين كه شريعت به عنوان ره آورد وحى از حقيقت و واقعيتى ثابت برخوردار باشد , فهم آن در ميدان داد و ستدهاى متقابل و نسبى علوم متحول و متغير است

اين حركت لازمه طبيعى تكامل علوم است , به اين معنا كه اگر كسى بخواهد بر ثبات و دوام جزيى از معرفت دينى پاى بفشارد ناگزير از درگيرى و ستيز با مجموعه علوم خواهد بود , چه اين كه اگر حركت در ساير علوم را بپذيرد به تغيير معارف دينى نيز تن در خواهد داد

قضاء و داورى درباره صحت و سقم قضايا و علومى كه معرفت شناس درباره كيفيت پيدايش بسط و گسترش آنها نظر ميدهد در حوزه داورى معرفت شناس نبوده و مربوط به عالمان به آن علوم مى باشد ليكن معرفت شناسى كه قائل به نسبيت فهم است به دليل مبناى فلسفى خود , اين چنين حكم مى نمايد كه تمامى آن قضاياى علمى كه ضرورت , ثبات و دوام آنها ادعا مى شود , هر چند وجود آنها در مجموعه معرفت بشرى امرى ضرورى است ليكن محكوم به فنا و نابودى هستند يعنى از اين جهت صادق نبوده و كاذب مى باشند