یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 93

آزادی معنوی - کلمه مولی

1. بحث درباره آزادی معنوی است. اولًا باید معنی آزادی را بدانیم چیست. ثانیاً تقسیم آزادی به آزادی معنوی و آزادی اجتماعی (یا آزادی درونی و آزادی بیرونی) و ثالثاً وابستگیهای ایندو به یکدیگر و مخصوصاً وابستگی آزادی اجتماعی به آزادی معنوی.

قبلًا مقدمهای (به مناسبت شب 13 رجب 89) درباره کلمه مولی بحث کنیم. ریشه اصلی کلمه اتصال و نزدیکی است (رجوع شود به ورقههای «مولی»). راغب میگوید ریشه این کلمه این است که دو چیز به یکدیگر متصل هستند و بین آنها فاصله و حائلی نباشد؛ به همین جهت در مورد دو قطب مخالف استعمال میشود، مثلًا هم در مورد خدا نسبت به مؤمنین و [هم] بالعکس.

یکی از موارد استعمال این کلمه «معتِق» و دیگری «معتَق» است. پیغمبر درباره علی فرمود:«من کنت مولاه فهذا علی مولاه». مولوی این جمله را در ذیل قصه قاضی و زن جوجی که قاضی در صندوق فرار کرد و حمّال صندوق را میبرد و قاضی از داخل صندوق از حمال