یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 487

علمی مطلب و به عبارت دیگر جنبه ارزش نظری مطلب است. جنبه دیگر از آن جهت که خیر و نافع و مفید است و به عبارت دیگر جنبه ارزش علمی مطلب است. این دو جنبه را- ولو ذهناً و فرضاً- میتوان از یکدیگر تفکیک کرد، یعنی ممکن است فرض کرد یک چیز حق باشد ولی خیر و نافع نباشد و یا برعکس حقیقت نباشد ولی مفید باشد و آثار سودمندی داشته باشد، گو اینکه به حسب واقع ملازمهای هست بین حق و مفید (فَأمَّا الزَّبَدُ فَیذْهَبُ جُفاءً وَ أمّا ما ینْفَعُ النّاسَ فَیمْکثُ فِی الْأرْضِ کذلِک یضْرِبُ اللَّهُ الْأمْثالَ)..

در ورقههای «عدالت اجتماعی» و ورقههای «عدالت اجتماعی در اسلام» بحث کردیم که عدالت که شرط اوّلی حیات اجتماعی است، مشروط به دو چیز است: یکی قانون عادلانه و دوم ایمان به عدالت که در مقام عمل، قوا از داخل وجود خود کنترل شود. قانون تا ایمان در کار نباشد کنترل کننده نیست. افراد نیز قادر نیستند افراد دیگر را کنترل کنند. نمیتوان جامعه را آنچنان از لحاظ نیرو متعادل کرد که همه همدیگر را جبراً کنترل کنند، بالاخره این توازن بهم میخورد یا آنکه از نظر یکدیگر مخفی بمانند و احتیاج است به ایمان به عدالت. ایمان به عدالت جز در پرتو ایمان به خدای عادل پیدا نمیشود

ایمان - کمال شخصیت، بسط شخصیت

راسل در زناشویی و اخلاق صفحه 64 میگوید:

«کاری که منظور از آن فقط درآمد باشد نتایج مفیدی بار نخواهد آورد. برای چنین نتیجهای باید کاری پیشه کرد که در آن ایمان به یک فرد، به یک مرام یا یک غایت نهفته باشد. و عشق نیز اگر منظور از آن فقط وصال محبوب باشد کمالی در شخصیت ما به وجود نخواهد آورد و کاملًا شبیه کاری است که برای پول انجام میدهیم. برای وصول به