یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 416

نزدیکتر است و فایده فردیاش بیشتر است و اما صدقه علانیه موجب تشویق دیگران است و فایده اجتماعیاش زیادتر است.

در سوره بقره، آیه 271 میفرماید:

إنْ تُبدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمّاهِی وَ إنْ تُخْفوها وَ تُؤْتوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَیرٌ لَکمْ وَ یکفِّرُ عَنْکمْ مِنْ سَیئاتِکمْ

در تعبیر قرآن فقرا در مال اغنیا « حق » دارند

در سوره اسراء، آیات حکمت میفرماید: واتِ ذَاالْقُرْبی حَقَّهُ وَ الْمِسْکینَ وَابْنَ السَّبیلِ..

در سوره روم، آیه 38: فَاتِ ذَا الْقُربی حَقَّهُ وَالْمِسْکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ..

سوره ذاریات، آیه 17- 19: کانوا قَلیلًا مِنَ اللَّیلِ ما یهْجَعونَ. وَ بِالْأسْحارِهُمْ یسْتَغْفِرونَ. وَ فی أمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسّائِلِ وَ الَمحْرومِ..

سوره معارج: إلَّا الْمُصَلّینَ. ألَّذینَ هُمْ عَلی صَلاتِهِمْ دائِمونَ. وَالَّذینَ فی أمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلومٌ. لِلسّائِلِ وَالَمحْرومِ..

ممکن است از این آیات استفاده شود که خداوند حقی از فقرا در مال اغنیا قرار داده و فقرا یک نوع طلبکاری دارند، و ممکن است آیات در مقام بیان کمال نفس عده خاصی باشد که اینها خودشان برای فقرا در مال خود حقی قائلند

در انفاقات نباید زیاده روی بشود

وَلا تَجْعَلْ یدَک مَغْلولَةً إلی عُنُقِک وَ لا تَبْسُطْها کلَّ الْبَسْطِ ... (اسراء).

سوره فرقان، آیه 67: وَ الَّذینَ إذا أنْقَقوا لَمْ یسْرِفوا وَ لَمْ یقْتُروا وَ کانَ بَینَ ذلِک قَواماً