یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 254

و ان غاب لم یفتقد» را که در مورد فتنهها یعنی بلواهای بیهدف است باید توضیح داد و تفسیر کرد

یادداشت امر به معروف - صلاحیت اخلاقی

19. امر به معروف و نهی از منکر در آیه کریمه «التّائِبونَ الْعابِدونَ الْحامِدونَ السّائِحونَ الرّاکعونَ السّاجِدونَ الْامِرونَ بِالْمَعْروفِ وَالنّاهونَ عَنِ الْمُنْکرِ وَالْحافِظونَ لِحُدودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنینَ». پس تائبون و عابدون و حامدون و راکعون و ساجدون آمده است، بدان جهت که این عمل آنگاه یک عمل اسلامی است که از روح اخلاص سرچشمه بگیرد و انسان مراحل معنوی سلوک و ملکات فاضله را طی کرده باشد و به خداوند بازگشته و واصل شده باشد و از ناحیه خدا آمده و به تکمیل خلق بپردازد، و به اصطلاح عرفا سیر بالحق فی الخلق بعد از سیر من الخلق الی الحق و [سیر] بالحق فی الحق است. به عبارت دیگر مصلح اول باید صالح و پاک و منزه از خودپرستی باشد. و به همین دلیل آن امر به معروفی که اینچنین باشد از صلوة عامة اللیل افضل است.

20. افراد صالح و خدمتگزار مجاهد ما داشتهایم. مرحوم حاج شیخ غلامرضا یزدی از این افراد بود، ولی متأسفانه آگاهیاش به مسائل اجتماعی زیاد نبود، والّا میتوانست منشأ خدمات فراوانتری بشود.

مرحوم سید شرف الدین و سید محسن امین نیز نسبتاً از نظر منطق عملی اجتماعی و تأسیس مؤسسات اجتماعی مقام شامخی دارند.

21. مسأله استقلال فعالیتهای مذهبی از فعالیتهای سیاسی دیگران و اینکه تابع جریان دیگر نباشد بلکه خود مبدأ و منشأ و مادر جریانهای سیاسی باشد، مطلبی است که باید مورد توجه واقع شود.

22. در یادداشتهای قدیمی صفحات یادداشتی نمره 63 صفحه 16 خلاصه مطالب (احیاء العلوم) غزالی آورده شده است، مراجعه شود.