یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 211

توضیح جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی.

ص 36: تقلید و طرد آن، فرق تقلید و تأسی و اقتدا به سلف صالح (و از نظر شیعه فرق آن با پیروی جاهل از عالم)

اصلاح و تجدد فکر دینی - اجتهاد، اجماع

. اجتهاد:

ص 38:.

3. اجتهاد.

اصلاح و لزوم و حقانیت به کار گرفتن اجتهاد.

ص 39: عطف به ص 1، خطر اجتهادهای انحرافی که درحقیقت توجیه و تأویل مفاهیم اسلامی و تطبیق آنها با مسلکهای انحرافی دیگر است، یعنی همان بلایی که امروز بالخصوص در ایران نسبت به اصول مارکسیسم در تفسیر قرآن، در جهان بینی، در مسائل ایدئولوژیک اسلامی پیدا شده است (ر. ک: ص 1) که مثلًا اسلام جامعه را دو قطبی میداند و عامل حرکت را مطلقاً تضاد میشمارد، اسلام منکر مالکیت خصوصی است، اسلام جز جهاد چیزی نیست، منطق اسلام همان منطق دیالکتیک است، ازخودبیگانگی اسلامی همان ازخودبیگانگی مارکسیستی است و امثال این امور.

دو نوع حق اجتهاد:

ص 39: دو نوع اجتهاد: اجتهاد فقیه در فهم مقاصد اسلام و اجتهاد حاکم (اولوالامر) در فهم مصالح مسلمین (از نظر شیعه نوع دوم حکومت نامیده میشود نه اجتهاد).

اولوالامر:

ص 40: بحث اولوالامر یا حکومت.

اجماع:

4. اجماع.

ص 43: اجماع در اینجا نه به مفهوم فقهی و اصولی است که اتفاق اهل الحل والعقد در بیان یک حکم است، بلکه از مفهوم جامعه و جمعیت گرفته است که درحقیقت مفهوم حجیت و سندیت و اعتبار تصمیم جامعه مسلمین را دارد که وسیله اولوالامر اتخاذ میشود (رجوع شود).