وَ انَّ الشَّیاطینَ لَیوحونَ الی اوْلِیائِهِمْ [1].

میگویند همواره فرد کاملتر باید تشخیص دهد که خاطره رحمانی است یا شیطانی. مقیاس اساسی این است که ببینیم آن خاطره به چه چیز امر و نهی میکند؛ اگر امر و نهیاش برخلاف امر و نهی شریعت بود، قطعاً شیطانی است.

هَلْ ا نَبِّئُکمْ عَلی مَنْ تَنَزَّلُ الشَّیاطینُ. تَنَزَّلُ عَلی کلِّ افّاک اثیمٍ [2].

18 ، 19 ، 20. قلب، روح، سرّ

عرفا در مورد روان انسان گاهی «نفس» تعبیر میکنند و گاهی «قلب» و گاهی «روح» و گاهی «سرّ». تا وقتی که روان انسان اسیر و محکوم شهوات است «نفس» نامیده میشود، آنگاه که میرسد که محل معارف الهی قرار میگیرد «قلب» نامیده میشود، آنگاه که محبت الهی در او طلوع میکند «روح» خوانده میشود، و آنگاه که به مرحله شهود میرسد «سرّ» نامیده میشود. البته عرفا به مرتبه بالاتر از «سرّ» نیز قائلند که آنها را «خفی» و «اخفی» مینامند.