درست کنند، در گفتارهای خود تعمّدی به ریای معکوس داشتهاند؛ یعنی برعکس ریاکاران که بد هستند و میخواهند خود را خوب بنمایند، جو دارند و گندم مینمایانند، آنها میخواهند بین خود و خدا خوب باشند ولی مردم آنها را بد بدانند، میخواهند گندم داشته باشند و جو بنمایانند، تا به این وسیله مجال هرگونه خودنمایی و خودپرستی از نفس گرفته شود.

میگویند عرفای خراسان اکثر ملامتی بودهاند. برخی معتقدند که حافظ هم ملامتی است؛ مفهوم رندی، لاابالیگری، قلندری، قلّاشی و نظایر اینها همه به معنی بی اعتنایی به خلق است نه بیاعتنایی به خالق.

حافظ درباره تظاهر به موجبات بدنامی و نیک بودن در باطن، زیاد سخن گفته است. مثلًا:

اشاره به داستان معروف شیخ صنعان است

ولی حافظ در جای دیگر، تظاهر به فسق را (ملامتیگری) مانند تظاهر به تقدّس (ریاکاری) محکوم کرده است

مولوی در دفاع از ملامتیان میگوید:

از جمله مسائلی که عرفا گفتهاند و فقها آنها را تخطئه کردهاند، همین مسئله است. فقه اسلامی همانطور که ریا را محکوم میکند و آن را نوعی شرک میداند، ملامتیگری