وجود دارد و حدش منطبق بر حد زمان است و نهایتش که عدم آن است نه وجود آن، بر نهایت فرضی زمان منطبق است. به این معنا امور تدریجی الحدوث ابتدا دارد. بدین ترتیب اشکال از ریشه برطرف میشود.

وجود امر تدریجی الحدوث نه در خارج و نه در ذهن هیچ اشکالی ندارد و به هیچ مانعی بر نمیخورد. بنابراین برهان فخر رازی حتی حرکت به معنای قطع را هم نمیتواند رد کند و حرکت به معنای توسط را بعد باید دقیقاً ببینیم که چیست. البته روشن شدن سخن میرداماد متوقف بر این است که قبلًا حرکت توسطیه و حرکت قطعیه درست تبیین شده باشد که در فصل بعد به آن میپردازیم. غرضم این است که اگر ابهامی هم در اینجا در حرف میرداماد باقی مانده است در فصل بعد رفع میشود.