درس‌های اسفار ط-صدرا - مطهری، مرتضی

اسم الکتاب : درس‌های اسفار ط-صدرا المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 188

مادهای که حامل آن امکان است در زمان قبل وجود داشته باشد. این معنای این قاعدهای است که میخواهیم اثبات کنیم [1].

برداشتهای مختلف در مورد حدوث اشیاء

ما قبل از آنکه برهان این قاعده را ذکر کنیم اول مطلب را از جای دیگر یعنی از آنچه که میبینیم شروع میکنیم. یک امری که ما در عالم احساس میکنیم و برایمان مسلّم است و جای هیچ گونه شک و تردید نیست این است که اشیائی در عالم حادث میشوند. این گل که در بهار امسال وجود پیدا کرده است در زمستان گذشته نبود و نوزادی که امسال وجود دارد در سال پیش نبود. در اینجا به چند صورت میتوان اظهار نظر کرد.

یک طرز فکر این است که بگوییم این رویدادها امری ظاهری است یعنی در واقع هیچ چیزی در عالم حدوث پیدا نمیکند؛ هرچه هست از ازل بوده است و تا ابد هم باقی خواهد ماند. ما به نظرمان میآید که چیزهایی حادث میشوند ولی در واقع چیزی حادث نمیشود؛ آنچه روی میدهد تنها جابجا شدن اشیاء است. مثلًا ما که در اینجا هستیم در یک وضع خاص نشستهایم؛ من اینجا نشستهام و شما آنجا نشستهاید. اگر این وضع را بهم بزنیم و هرکس جای دیگری بنشیند ظاهری عوض شده است ولی چیز جدیدی که قبلًا نبوده در اینجا به وجود نیامده است. یکی از دلایلی که برای این مطلب ذکر شده این است که اگر چیز جدیدی بخواهد به وجود بیاید لازم میآید «عدم» تبدیل به «وجود» بشود. عدم که تبدیل به وجود نمیشود؛ پس اساساً هیچ چیزی وجود پیدا نمیکند. این

[1]. آقایانی که درس را مینویسند توجه دارند که نوشتن این عیب را دارد که مجال تفکر را از انسان میگیرد، یعنی در حالی که انسان مشغول نوشتن است مثل یک ضبط صوت میشود و نمیتواند مطلب را جذب کند. در حالی که دارد بحث میشود اگر گوش کنید و فکر کنید مفیدتر است، همان رسمی که طلبههای قدیم داشتند و خیلی رسم خوبی بود. نوشتن در هنگام درس در قم هیچ معمول نبود. ابتدا در مشهد معمول شد و بعد، از مشهد به قم سرایت کرد. این، فکر انسان را ضعیف میکند و نمیگذارد که فکر قوی شود. طلاب قدیم کوشش میکردند که در پای درس، آن را جذب کنند و فکر کنند و به ذهن بسپارند؛ بعد که میرفتند، شب درس را مینوشتند. گو اینکه ممکن بود مقداری از مطالب از آنها فوت شود ولی همان مقدار که میماند خیلی بهتر بود، حتی اگر دو ثلث مطلب یا نصف مطلب میماند. این ارزشش بیشتر بود از اینکه همه را پای درس بنویسند. خصوصاً حالا که ضبط صوت هست اگر کسی بخواهد میتواند بعد از درس از آن استخراج کند. حال نه اینکه اگر کسی بنویسد من ناراحت میشوم، از نظر من فرقی ندارد؛ برای راهنمایی عرض کردم. اینها مسائلی است که انسان تا درباره آنها فکر نکند و فکرش ورزیده نشود آنها را درک نمیکند.

اسم الکتاب : درس‌های اسفار ط-صدرا المؤلف : مطهری، مرتضی الجزء : 1 صفحة : 188

صيغة PDF

شهادة

الفهرست